148

’t is niet dat ik niet wil meneer,
maar stilte is zo stil meneer.

Er zit een tik –
Kijk! Krijtstof dat ontploft in strepen zon.
en 148 platen boardplafond. –
in de verwarmingsbuis.

Ziet u de wind niet die hier waait?
Hoort u de geuren niet van op de gang?

’t is niet dat ik niet wil meneer,
Maar stilte is zo stil meneer.

Tegelijk zijn er in een jaar ook die situaties dat je het gewoon niet weet. Dat je wel doorpraat, maar ondertussen recht in de ogen van een leerling kijkt die jou zonder woorden een heel ander, indringender verhaal vertelt:

Ik wist niet wat ik zeggen kon.
Zag je zuchten en slikken
en friemelen aan je mouw
zo van ik ben hier eigenlijk niet.
En bijten op je lip
zo van ik heb heus geen verdriet.

En je draaide
met de punt van je pen
een piepklein gaatje
in het antwoordenblaadje
dat op je tafel lag.

En ik wist niet wat ik zeggen kon.
Dus, weet je, zat ik daar maar
en knikte een beetje

en liet je zien
dat ik je zag.

Er is weinig wat me zo verdrietig kan maken als een mens, als een kind dat gekwetst raakt in al zijn kwetsbaarheid. Dat gebroken raakt door gebrokenheid. Dat wel wil, maar weerloos is. De (voor)beelden dringen zich weer aan me op terwijl ik dit schrijf.

Onmacht

Dat ik zag
dat je met je vinger
op ’t beslagen raam
de puh van papa schreef
en de muh van mama
en een hartje

met een streep erdoor.

Dat je met je vlakke hand toen langzaam
veegde over ’t natte glas
En dat ik maar bleef praten over samengesteld
En over zin
maar jij al tijden ergens anders was.

Zoveel jonge levens in ontwikkeling in iedere klas die aan je voorbij trekt. Maar ook zoveel groot leed waar je je als leraar zelf misschien geen raad mee weet. Beelden van aanslagen op mensen als jij en ik. Van stromen vluchtelingen. Van een jongetje aangespoeld op een strand.

Jongetje,
dit is geen kussen,
dit is kust,
dit is nat zand.
dit is een godvergeten strand.
Je kunt hier niet gaan liggen.

Jongetje,
dit is geen kussen,
dit is kust.

Ingrijpende nieuwsbeelden. Jij hebt ze gezien. Je leerlingen hebben ze gezien, het laat je niet los, dus moet je er iets mee in de klas. Toch? Heel veel leraren vonden van wel, zo ontdekte ik samen met een collega toen we leraren in het land twee keer vroegen naar de manier waarop zij hier vorm aan gaven in de klas.

Het lijkt het alledaagse in school soms zo onbelangrijk te maken. Tegelijk is het volgens mij ook juist weer superbelangrijk dat er veel onbelangrijke dingen gebeuren op school waar een kind zich gedachteloos in kan verliezen. Het is volgens mij vooral belangrijk dat je het leven leert op school. En ja, dan kan het dus ook gebeuren dat het belangrijkste wat je op een schooldag hebt meegemaakt was dat je achter elkaar aan aan het rennen was over het schoolplein en struikelt ten overstaan van die leuke jongen uit vwo 4:

Lief

Hoe je viel zag ik niet
maar daarna,
hoe je snel weer overeind
met je hand je haar
achter je oor
hoe je schichtig om je heen
verwijtend van je schoen
naar die straat,
naar die steen
keek:

Lief.

En komend jaar? Komend jaar ben ik weer een jaar mens, leraar en teamleider. Houdend van onzeker, van niet weten. Want waar ik zeker weet, stopt mijn denken en waar ik twijfel, begint mijn leren. Onderzoekend ga ik ook komend jaar weer op zoek naar de dialoog, wil ik je proberen te begrijpen en stel ik je vanuit die wens vragen, liever dan dat ik je de antwoorden geef, zo ik die al zou menen te kennen. Ook komend jaar wil ik weer voelen wat er leeft in de school, opgaan in de dynamiek. Komend jaar ben ik weer een jaar mens, leraar en teamleider.

© Nationale Onderwijsgids / Henk ter Haar