MFA’s bestaan in verschillende verschijningsvormen. Geen MFA lijkt of is hetzelfde. Soms betreffen het twee of meer scholen die onder een dak zijn gehuisvest. Soms is er naast onderwijs ook een vorm van kinderopvang ondergebracht. Daarnaast heeft de MFA ook veelal een wijkfunctie voor het lokale verenigingsleven, zijn de bibliotheek, het centrum voor cultuureducatie of de muziekschool er soms ondergebracht. Een schatting is dat alle MFA’s ongeveer 5 miljoen vierkante meters omvatten. Het gaat dus om wat!

Kort geleden was ik bij een bijeenkomst over 10 jaar MFA’s en IKC’s. De conclusies die daar werden getrokken over MFA’s waren niet mis. MFA’s zouden te duur, te groot en niet “gezellig” zijn. De vraag die bij velen leefden was: wie is nu eigenlijk de klant van de MFA en wat wil deze klant? Met verbazing zat ik te luisteren naar de verhalen over MFA’s waar de bezetting laag is en er van alles wordt geprobeerd om wijkbewoners naar de MFA te lokken. Uit verschillende onderzoeken blijkt immers dat de voorzieningen het resultaat zouden moeten zijn van de vraag. En als bewoners er niet om vragen, is er kennelijk geen behoefte aan. Waarom investeren we dan miljoenen euro’s in voorzieningen die een groot deel van de week leeg staan?

Het antwoord op deze vraag is eenvoudig. We vinden het belangrijk dat er ruimte is voor mensen om elkaar te ontmoeten, ook al gebeurt dat niet dagelijks. Dat is ook begrijpelijk. Maar hiervoor hoeven toch geen MFA’s te worden gerealiseerd met allerlei ruimten en zalen die slechts voor enkele activiteiten – meestal in de avonduren - gebruikt worden. Er zijn tal van voorbeelden van brede scholen of IKC’s die ook gebruikt worden door verenigingen en wijkbewoners. De mate van succes hiervan hangt echter af van de flexibiliteit van het gebouw én de gebruikers, de wil om ruimten te delen en om een gezamenlijk beheer en exploitatiemodel op te zetten. En laat dit nu juist de onderliggende gedachte zijn van een MFA. Het onder één dak brengen van functies die wat met elkaar gemeen hebben zodat er zowel ruimtelijk als inhoudelijk synergie kan ontstaan.

Laten we teruggaan naar het begin. MFA’s hoeven niet te duur, te groot of ongezellig te zijn. Het is vooral van belang dat er geen voorzieningen worden gerealiseerd waar geen behoefte aan is. Ga voorafgaand aan de bouw inventariseren wat de wens is van toekomstige gebruikers. En realiseer dan een compact en flexibel gebouw dat eenvoudig aanpasbaar is aan de veranderende vraag van de bewoners. Dan heeft een MFA zeker toekomst! Zonder vraag geen MFA!

© Nationale Onderwijsgids / M3V