‘Fatsoenlijk land’ is de titel van een indringende 2Doc over Bob van Amerongen en Jan Hemelrijk, oprichters en leiders van de PP (Porgel en Porulan) verzetsgroep die tijdens de Duitse bezetting een grote groep joden het leven heeft gered. ‘Fatsoenlijk land’ wordt uitgezonden op dinsdag 29 april om 23.00 uur via Ned. 2. De verzetsgroep bestond voor een aanzienlijk deel uit mensen met een joodse achtergrond. Bob van Amerongen hield zich bezig met het onderbrengen van mensen en Jan Hemelrijk specialiseerde zich in het vervalsen van persoonsbewijzen. Waarom stelden deze jonge mensen hun leven in de waagschaal? Hoe konden zij onder deze uiterst moeilijke omstandigheden toch een juiste koers varen?
Bob van Amerongen en Jan Hemelrijk zijn 16 en 22 jaar oud als de Duitsers ons land binnenvallen. Wanneer het na de zomer van 1942 voor hun joodse vaders te gevaarlijk wordt, regelen zij voor hen onderduikadressen. Dat blijft niet zonder gevolgen. Korte tijd later staan ze aan het hoofd van een verzetsgroep die een grote groep joden het leven zal redden. ‘Fatsoenlijk land’ is een indringend portret van deze PP-groep die, onder meer door de bescheidenheid van de leden, tot op heden onbekend is gebleven. Dat is vreemd, want enkele personages uit de roman ‘De Avonden’ van Gerard Reve zijn gebaseerd op leden van de groep, waaronder Gerards broer Karel.
Bob van Amerongen en Jan Hemelrijk brachten hun middelbare schooltijd door op het Murmellius Gymnasium in Alkmaar, waar ook hun ouders als docent in dienst waren. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was Jan net begonnen aan een studie wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Bob zat nog op het gymnasium. Enkele maanden na de Duitse inval, op 23 november 1940, werden per decreet van de bezetter alle joodse ambtenaren, inclusief docenten en hoogleraren, ontslagen. Ook de vaders van Bob van Amerongen en Jan Hemelrijk, allebei joods, kwamen op straat te staan.
Nadat in juli 1942 in Amsterdam de systematische deportatie van joden is begonnen, start Bob van Amerongen met het onderbrengen van een aantal joodse familieleden. De PP-groep groeide uit tot een groep van zo’n twintig mensen. Jan Hemelrijk: ‘We waren heel informeel georganiseerd. Er was een netwerk van verbindingen. Iedereen wist wel een paar adressen. Maar ik was de enige die alle adressen kende, zodat ik in geval van nood iedereen kon waarschuwen’. ‘Fatsoenlijk land’ is ook de titel van het door Loes Gompes geschreven boek, uitgegeven door Rozenberg Publishers.
