Volgens het rapport De staat van het Onderwijs maakt maar liefst 30 procent van de hbo-studenten gebruik van aanvullend onderwijs. Een op de vijf masterstudenten doet hetzelfde, vaak in de vorm van scriptiehulp. Het lijkt een onomkeerbare trend, die door corona nog eens is versneld. Het werkt ongelijkheid in de hand, vindt de Landelijke Studentenvakbond. Dave Geerders, commercieel directeur van Slim Academy en ScriptieMaster, geeft hen geen ongelijk. “Maar, ik vind het ook te gemakkelijk om te zeggen dat alleen de politiek er meer geld tegenaan moet gooien.”
Studenten die hulp inkopen bij een commerciële instelling – het is al een tijdje de gewoonste zaak van de wereld. Een op de vijf studenten in het hoger onderwijs maakt er gebruik van, volgens de Staat van het Onderwijs in 2021. Het gaat dan vaak om hulp bij afronding van vakken, het aanschaffen van samenvattingen of het inkopen van extra scriptiebegeleiding. De coronamaatregelen leiden ertoe dat nog meer studenten er gebruik van maken, ziet ook Dave Geerders. “We groeien ieder collegejaar, hoe dan ook. Het aantal hoger opgeleiden groeit ook natuurlijk, wat betekent dat we ook meer aanmeldingen krijgen. Wat ik bij ScriptieMaster zie, is dat studenten steeds vaker hulp zoeken in het begin van een scriptieproces. Vroeger was het vaak later, als de scriptie was afgekeurd bijvoorbeeld.”
Ongelijkheid
Dat het aankopen van dergelijke hulp normaal is geworden en groeiende is, vindt Freya Chiappino, vice-voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, geen goede zaak. “Mensen die meer geld hebben, hebben meer mogelijkheden hebben om dergelijke hulp in te schakelen. Dat is problematisch, omdat het de toegankelijkheid van het onderwijs niet bevordert. Het zorgt er voor dat studenten met rijke ouders meer hulp kunnen inschakelen en misschien daardoor ook wat betere resultaten krijgen. Mensen uit armere milieus hebben soms al heel hard moeten knokken om te komen waar ze komen. Sommige studenten moeten thuis ook nog heel veel helpen, met belastingaangifte bijvoorbeeld; die zijn daar al heel veel tijd aan kwijt. Die hebben het geld ten eerste niet om hulp in te kopen, maar die hebben daar ook niet heel veel ruimte voor.”
Hoewel Dave Geerders als commercieel directeur garen spint bij de genoemde ontwikkeling, is hij toch eens met die bewering. “We zijn juist dit bedrijf begonnen om studenten die buiten de boot dreigen te vallen in de laatste fase van hun studie te ondersteunen. Er zijn juist veel studenten die bijvoorbeeld uit families komen waar iedereen gestudeerd heeft, maar ook studenten die de eerste van hun familie zijn. Mijn ouders konden mij bijvoorbeeld ook geen tips geven over wetenschappelijk onderzoek. Als je kijkt wat de kwaliteit is van onze begeleiding en de kwaliteit en ervaring van de scriptiebegeleiders die je kunt krijgen, dan is dat echt voordelig. Voor 55 euro per uur word je bijvoorbeeld gekoppeld aan een jurist of gepromoveerd statisticus, of een docent journalistiek. Het blijft wel veel geld natuurlijk, en daarom ben ik ook supertrots dat onderwijsinstellingen nu gebruik van ons maken. Zo worden begeleiders vanaf het begin van het proces al betrokken, wat de kwaliteit ten goede komt, en zijn studenten daar zelf niet per se meer geld aan kwijt.”
Geld en politiek
Chiappino stelt dat er meer moet gebeuren, en dat een oplossing allereerst vanuit de politiek moet komen. “Het probleem ligt eigenlijk niet, of niet alleen bij de universiteiten en hogescholen”, vindt ze, “er is gewoon te weinig geld. Het is dan ook aan de politiek om daar iets aan te doen. We zien al jaren dat er te weinig geld gaat naar universiteiten en hogescholen. De docenten hebben gewoon een te hoge werkdruk. Door die druk gaan studenten hun hulp ergens ander zoeken, omdat die docent er gewoon geen tijd voor heeft. Die druk is met corona alleen maar hoger geworden.”
“Ik vind het moeilijk iets generieks te zeggen over het onderwijsaanbod en de begeleiding”, zegt Geerders op zijn beurt. “Er zijn meer dan zestig hogescholen en universiteiten in ons land, en het is echt niet zo dat ze allemaal onder de maat scoren. Er zijn hogescholen die prachtige programma’s maken voor laatstejaars studenten, bijvoorbeeld, met zeer intensieve begeleiding. Het hoeft niet per se iets te zeggen over de kwaliteit van onderwijs in ons land.”
Maatwerk
“Uiteindelijk begint alles bij de politiek natuurlijk, maar het is te makkelijk om te zeggen dat er gewoon meer geld tegenaan moet. Onderwijs bestaat vooral uit veel richtlijnen. Ik denk dat we het niet per se als een kwestie van meer tijd, meer geld, of meer begeleiders moeten zien, maar meer als maatwerk richting de specifieke skills en behoeftes van de student. Het is ontzettend belangrijk om een goede klik te hebben met je begeleider, zodat je iets moois kunt maken en jezelf kunt ontwikkelen. Je kunt veel geluk hebben met een goede scriptiebegeleider, maar ook ontzettend veel pech. Die kwaliteit is erg belangrijk, en dat los je niet alleen op met geld.”
Door: Nationale Onderwijsgids / Karst Tjoelker