Uit het vandaag gepubliceerde rapport van de Onderwijsinspectie blijkt dat dat de proef waarin 11 basisscholen flexibele school- en vakantietijden mogen hanteren mogelijk geen goede invloed heeft op de schoolprestaties van de leerlingen. In het derde jaar van het experiment is het aantal onvoldoendes fors toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Het concept van flexibele onderwijstijden kan enkel tot een succes worden gemaakt als de scholen gaan voldoen aan drie randvoorwaarden.
Met de proef wordt onderzocht of scholen de wettelijke onderwijstijd meer naar eigen inzicht kunnen indelen en of dit effectiever onderwijs tot gevolg heeft. Aan de deelnemende basisscholen wordt de ruimte geboden om af te wijken van de verplichte centrale vakanties en de verplichting om het onderwijs over minimaal 5 dagen per week te verspreiden.
Deelnemende basisscholen
De 11 basisscholen kennen een verschillende startpositie en hanteerden ook verschillende toelatingscriteria. Twee scholen maken onderdeel uit van een IKC (Integraal Kindcentrum) en vijf scholen zijn pas recent opgericht. Hier moest dus zowel gewerkt worden aan het inrichten van het flexibel onderwijs als aan het starten van een nieuwe school zelf. De scholen hebben een verschillend onderwijsconcept en hanteerden gedurende het experiment van elkaar verschillende onderwijstijden.
Bij negen van de elf scholen speelde de zorgvraag van een leerling een rol in de toelating en bij evenzoveel scholen is het toelatingsbeleid na verloop van tijd aangescherpt. Een aantal scholen heeft ervaren de benodigde zorg van leerlingen na een tijdje niet meer te kunnen bieden. Volgens de onderwijsinspectie hoeft dit geen direct gevolg te zijn van het experiment, omdat deze toestroom van zorgbehoevende leerlingen vaker voorkomt op nieuwe scholen. Ouders zouden van een dergelijke, vaak nog kleine, school verwachten dat hun kind daar veel aandacht krijgt wat de toestroom van deze leerlingen ook kan verklaren.
Conclusie
Volgens de Onderwijsinspectie is het niet mogelijk te concluderen dat de geboekte onderwijsresultaten debet zijn aan de verminderde schoolprestaties. De eindopbrengsten zijn namelijk het resultaat van acht jaar basisonderwijs, terwijl het experiment slechts drie jaar daarvan beslaat. De lagere resultaten zouden ook kunnen liggen aan wisselingen in personeel, een nieuw schoolconcept, veel zorgleerlingen of andere omstandigheden.
Wel concludeert de Inspectie dat er drie randvoorwaarden zijn waaraan voldaan moet worden om het concept tot een succes te kunnen maken. Slechts één van de onderzochte scholen voldeed hieraan. Bij de overige scholen werd onvoldoende aan de voorwaarden voldaan, wat ten koste ging van de onderwijskwaliteit. Een succesvolle hantering van flexibele onderwijstijden kan enkel slagen als er voldaan wordt aan:
- Een duidelijk door het bestuur goedgekeurd plan, waarin naast de organisatorische zaken vooral ook het onderwijsinhoudelijke deel goed is beschreven.
- Een team dat achter het concept staat en flexibel (individueel) onderwijs kan geven.
- Een goede aansturing door de directeur en controle op de kwaliteit van het onderwijs
Benieuwd naar het hele rapport? Lees het hier.
© Nationale Onderwijsgids
