Veel managers van zwembaden hebben met tegenzin ingestemd met de coronamaatregelen, stelt Shiva de Winter. Naast oprichter van de NSWZ is hij eigenaar van zwembad ’t Gooische Bad in Hilversum. Zelf vraagt hij geen QR-code van ouders die hun kind naar zwemles brengen. De gemeente had hem daarom een last onder dwangsom opgelegd.

Onlangs besloot de rechter dat ’t Gooische Bad ouders voorlopig niet hoeft te controleren op een coronapas. Volgens de rechter valt zwemles onder onderwijs en is het zwembad daarmee geen binnensportlocatie.

Kinderen de dupe

“Wat het beleid van het kabinet ook is, kinderen mogen daar niet de dupe van zijn”, benadrukt Shiva als we hem telefonisch spreken. “En dat gebeurt nu wel. Kinderen worden belast met de keuze van hun ouders. Ik weiger daarin mee te gaan. De overheid probeert ouders over de rug van hun kinderen te stimuleren een vaccinatie te nemen.”

En wat als je een familielid of kennis die wél gevaccineerd is, meestuurt naar zwemles? Of de ouders van vriendjes? Daar is Shiva sceptisch over. “Als je twee jaar geleden had gezegd dat iemand anders je kinderen maar moest omkleden, had de wereld op zijn kop gestaan. Bovendien willen sommige kinderen echt alleen door hun ouders omgekleed worden.”

Wachtlijsten én spanningen lopen op

Sinds de invoering van de QR-code namen de spanningen bij verschillende zwembaden toe. Personeel kreeg te maken met mails van boze ouders en ruzies bij de ingang. Ook ontstond ophef rondom foto’s van ouders die kinderen buiten afdroogden en omkleedden. Veel ongevaccineerde ouders zegden de zwemlessen (tijdelijk) op.

Daarbij komt dat de wachtlijsten voor zwemles flink oplopen door de restricties. Zwemlessen voor het A-, B- of C-diploma mogen overdag gewoon doorgaan, maar na 17.00 uur niet meer. Shiva: “Zwemlessen beginnen normaal pas rond een uur of 16.00 en duren tot 18.30 uur. Nu blijven er weinig uren over. Voor tienduizenden kinderen is simpelweg geen plek. Wanneer kunnen zij weer zwemmen?”

Verdrinkingsgevaar in zomer

Dit baart Shiva grote zorgen. “De gevolgschade is groot. De zwemveiligheid komt in gevaar. De kans bestaat dat kinderen komende zomer verdrinken omdat ze nu geen zwemles krijgen. Om te leren zwemmen, hebben kinderen flink wat uren nodig. Ze moeten de techniek leren, en dan oefenen, oefenen, oefenen. Bekend blijven met het water. Een kind dat nu thuiszit, heeft straks een halfjaar niet gezwommen.”

Concreet bewijs voor groter verdrinkingsgevaar is er nog niet. Het CBS geeft de cijfers over 2021 pas volgende maand vrij. Het is dus nog niet te zeggen welk gevolg de volledige sluiting van vorige winter had voor de zwemveiligheid. “Maar je ziet wel dat de kinderen die verdrinken, iets ouder zijn dan normaal”, beweert Shiva. “Een jaar of 5, 6. Op die leeftijd hebben de meeste kinderen al een diploma.”

In tegenstelling tot normaal onderwijs kun je zwemles niet via Zoom geven, voegt Shiva toe. “Het is cruciaal dat een kind daarvoor in het water is. Waar het coronavirus overigens minder kans krijgt toe te slaan. Uit onderzoek is gebleken dat chloorwater het virus afbreekt. En het zwembad is nog nooit een brandhaard geweest.”

Overheidsbeleid uitleggen

André de Jeu is directeur van de Vereniging voor Sport en Gemeenten. Wat vindt hij van het coronabeleid rondom zwemlessen? “Als je me vraagt naar een standpunt, moet ik je teleurstellen. Het kabinet heeft een besluit genomen en daar kan ik een mening over hebben, maar dat verandert niets aan de zaak. Het is mijn taak het beleid van de overheid uit te leggen. En vervolgens te kijken: hoe gaan we het organiseren?”

Toen de zwembaden vorig jaar moesten sluiten, heeft André zich hard gemaakt om ze voor zwemlessen open te houden. Hij is dan ook blij dat het kabinet bij de huidige lockdown heeft besloten een uitzondering te maken voor zwemlessen. “Ik zou de laatste zijn die beweert dat zwemlessen niet belangrijk zijn. Maar deze situatie is voor niemand makkelijk, in welke sector dan ook.”

André krijgt regelmatig vragen van zwembadhouders en gemeenten. Hij verwijst dan naar het Protocol Verantwoord Zwemmen of legt de vragen voor aan de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), met wie het protocol is afgestemd. “Wat de wet- en regelgeving voorschrijft, leg ik uit. Ik vind het logisch dat zwembadhouders hiermee worstelen. Het is vervelend dat ze die QR-codes moeten checken en dan van alles naar hun hoofd geslingerd krijgen.”

Testen kan gewoon

André erkent dat de zwemveiligheid in gevaar kan komen als kinderen langere tijd geen zwemlessen krijgen. “Maar je moet het niet omdraaien”, stelt hij. “Als je het als ouder zo belangrijk vindt dat je kinderen leren zwemmen, laat je dan even testen. Dat kan gewoon. Als ouder heb je nog steeds de primaire verantwoordelijkheid voor je kinderen. Die ligt niet bij het zwembad of bij de overheid. Als ouder kún je bij de zwemles zijn, ook als je niet gevaccineerd bent.”

Shiva is minder te spreken over de mogelijkheid tot testen. “Dan blijf je bezig. Als je meerdere kinderen hebt, ben je bijna dagelijks aan het testen. Dat is toch geen doen?”

Gesprek blijven aangaan

“Ik begrijp dat het kabinet in een wurggreep zit”, zegt de zwembadhouder. En dat de besmettingen omlaag moeten. Maar soms vraag ik me af of het kabinet genoeg aandacht heeft voor de gevolgschade.” Shiva hoopt dat andere zwembranchepartners hun mond ook opendoen. Want samen kun je meer aandringen op zwemveiligheid dan alleen.

“Sommige zwembadhouders kiezen ervoor niet meer te reageren op boze vragen of mails van ouders. Of ze zijn bang hun mening te geven, omdat ze subsidie van de overheid krijgen. Toch moeten we het gesprek blijven aangaan, denk ik. Ik vind het ook niet altijd makkelijk. Ik stap ook niet voor mijn lol naar de rechter. Maar ik zal me altijd blijven inspannen om te zorgen dat álle kinderen zwemles kunnen hebben.” 

Door: Nationale Onderwijsgids / Bente Schreurs