Eenmaal thuis ontving ik een mail van de organisatie, met daarin mijn persoonlijke certificaat als bewijs van deelname. De dag, die qua kosten keurig binnen het persoonlijke jaarbudget der bijscholing viel, was zes registeruren waard. Het stond klein in de rechterhoek benoemd, alsof het een scheldwoord was dat onder druk verplicht op het certificaat moest worden benoemd. Ik besefte dat ik per 1 augustus 2018 deze uren van bijscholing ter inzage moet gaan plaatsen in het Lerarenregister; mijn persoonlijke digitale lerarenportfolio. Een soort van modern gilde zeg maar, waar al mijn ambachtelijke onderwijsvaardigheden verplicht inzichtelijk zullen gaan worden. Waar ik verantwoording zal moeten afleggen over mijn pedagogisch- en didactisch verantwoorde werkzaamheden. En waar ik persoonlijk keihard op kan worden afgerekend wanneer ik dit privacy-loze document de komende jaren niet zal bijhouden.

Heb ik dan soms geen onderwijsbevoegdheid? Professionaliseer ik misschien niet voldoende? Sluit ik na de laatste les achteloos mijn vaklokaaldeur? Heb ik wellicht iets te verbergen? Nee. Niets van dat. Maar de huidige willekeur aan zogenaamde onderwijsinnovaties, die allen lijken te barsten van urgentie, missen naar mijn idee een fundering van daadkracht en draagvlak. Een gegeven dat funest is voor het scheppen van de gewenste cohesie onder onderwijsmensen en daadwerkelijke uitvoering van veranderingen of aanpassingen die het onderwijs nu eens écht ten goede zullen komen.

De randvoorwaarden - denk aan: werkgelegenheid, huisvesting en financiële middelen - zijn echter nog lang niet op orde en hebben meer aandacht en tijd nodig dan dat met de beste wil momenteel mogelijk is. Het gevolg is inmiddels al ruime tijd zichtbaar en resulteert in Haagse struisvogelpolitiek. Met als gevolg hiervan dat men het onderwijsveld in slechts enkele jaren tijd achtereenvolgend opzadelt met ingrijpende aanpassingen en veranderingen als de rekentoets, Passend Onderwijs, het aanstaande Lerarenregister en Onderwijs2032. De eerder benoemde randvoorwaarden worden hierbij ongegeneerd genegeerd, het mislukken van de rekentoets is nog steeds niet opgeëist door de belanghebbenden en het krampachtig handelen in het kader van passend onderwijs is een blamage voor iedereen die het onderwijs en haar leerlingen in de praktijk een warm hart toedraagt.

Wat het onderwijs mist is gebrek aan erkenning en empathie van bovenaf. Beleidsbepalers maken misbruik van de loyaliteit die mensen in het onderwijs doorgaans bieden. Leraren die weten wat hun kerntaak is en deze niet willen afstaan met het oog op wederom nieuwe opgelegde wetten en regels, die door hun veelvuldigheid en impulsieve karakter een gedegen aanpak missen en het onderwijs negatief kunnen beïnvloeden. Een oproep is hier dan ook op zijn plaats. Dus: beste nieuwe regering, blijf niet halsstarrig tegen beter weten in vasthouden aan eigen potentieel succes maar kijk en luister naar wat het onderwijs in de basis nodig heeft. Zoek draagvlak en maak enthousiast. Wees kwetsbaar en eerlijk. Geef toe dat niet alles is verlopen in het belang van de leerlingen en de leraren. Daar waar het primair om hoort te gaan. Heb lef en durf te schrappen! Want succesvol onderwijs valt of staat met gemotiveerde leraren die mogen doen wat in de kern van ze verwacht wordt: goed lesgeven. Dat biedt vertrouwen voor de toekomst. En daar kunnen de 160 registerpunten die in vier jaar tijd behaald moeten worden niet tegenop.

Pascals boek 'Leraren hebben meer vakantie dan mensen die werken' staat op nummer 3 in de top 10 bestverkochte onderwijsboeken van 2016! In januari is de vierde druk verschenen. Nieuwsgierig? Bestel hier. 

© Nationale Onderwijsgids / Pascal Cuijpers