Laatst sprak ik een leraar die helemaal geen moeite heeft met de werkdruk in het onderwijs. Een ervaren kracht. Hij zei, dat het allemaal wel meevalt met de werkdruk; ook met de administratieve belasting. Moet ik als iemand van buiten het vak hém geloven? Of moet ik afgaan op de 56 procent van de leraren, die vorig jaar via een enquête meldden de werkdruk onacceptabel hoog te vinden?

Meerderheid ervaart te hoge werkdruk
Gelukkig hoef ik niemand te geloven. Ik kan mij beperken tot redeneren. Zijn mening tel ik als onderdeel van een minderheid, die de werkdruk niet beschouwt als onacceptabel hoog. Blijft dus over die meerderheid. Ter vergelijking: van de totale beroepsbevolking geeft gemiddeld 15 procent aan, dat zij kampen met te hoge werkdruk. Vanuit mijn vak mag ik dan zeggen, dat werkdruk in het onderwijs een serieus onderwerp is.

Taakverzwaring jaar in jaar uit
Kijken we naar de resultaatsgebieden waar leraren mee te maken hebben, dan zien we door de jaren heen alleen maar uitbreiding. Althans, ik kan me niet herinneren ooit gehoord te hebben, dat leraren voortaan iets niet meer hoeven te doen. Taakverzwaring dus, zowel op het terrein van het lesgeven zelf als op organisatie- en administratiegebied. Ik weet niet wat er nog meer bij gaat komen voor de leraar. Maar slaat mijn fantasie op hol als op een dag de bestrijding van obesitas ook tot concreet taakgebied wordt gemaakt? Het remmen van radicalisering? Mentale opvang bij een vechtscheiding?

Tijdsbesparing: vier à acht uur
Het zou een gezonde trendbreuk zijn als het aantal werkuren van een leraar naar beneden werd gebracht. En dan speelt al gauw de vraag, waar dit kan zonder “de belangen van het kind” te raken. Ja, de belangen van de leraar bestaan ook. Maar laten we kijken naar de winst die te halen is zonder dat iemand wat gaat roepen over leraren “met hun zes weken zomervakantie”. Kortom, laten we kijken naar het terrein van de organisatie- en administratieve taken. De werkbelasting kan hier naar beneden door dingen anders te doen. Op zo’n manier anders, dat men tijd bespaart; op een veertig-urige werkweek gemiddeld vier tot acht uur. En dat is nog maar één van de voordelen.

Werkdruk beter hanteren
Waarom richten leraren hun administratieve en organisatiewerkzaamheden dan niet anders in? Is dat nu zo moeilijk? Nee, iemand met pabo kan dat prima. Maar als het je nooit geleerd is... dan kun je het niet. Een herkenbaar verband tussen oorzaak en gevolg, toch? Gelukkig bestaat er een concreet en onderwijspraktisch trainingstraject voor leraren. Hiermee leren zij de werkdruk vanuit administratie- en organisatietaken veel beter te hanteren. Het klinkt misschien te mooi om waar te zijn. Maar ik sta open voor alle kritische vragen naar aanleiding van deze beschouwing.

Tamara van de Lagemaat begon haar carrière in de financiële dienstverlening. Zij richt zich als CiEP-coach en trainer op structurele oplossing(en) in effectief en efficiënt werken. Zowel op individueel, team- en organisatieniveau. Inmiddels heeft zij een ruime ervaring binnen het bedrijfsleven en de (semi-)overheid. 

© Nationale Onderwijsgids / CiEP