Om te beginnen moet je een van de erkende onderwijs opleidingen hebben afgerond om les te mogen geven. Met een tweedegraads bevoegdheid mag je leerlingen lesgeven op het niveau van vmbo, onderbouw havo en vwo-niveau en praktijkonderwijs. Voor praktijkonderwijs is een getuigschrift van de pabo ook meestal voldoende. Met een eerstegraads bevoegdheid kun je ook voor de klas staan in de bovenbouw havo en het vwo. Om leraar te worden in het voortgezet onderwijs kun je een hbo-lerarenopleiding volgen. Als vooropleiding heb je dan havo, vwo of mbo-niveau 4 nodig. Als je dat nou allemaal niet in je achterzak hebt is het zelfs mogelijk om een speciaal toelatingsexamen te doen waarbij je vaardigheden worden getest. De enige voorwaarde is dat je nog geen 21 jaar oud bent. De gemiddelde hbo-lerarenopleiding duurt 4 jaar, daarom hebben veel (online) opleiders onder andere de lerarenopleiding nederlands verkort. Moet je wel flink aan de bak, maar dan kun je al na 2 jaar voor de klas staan. Nu we de benodigde diploma’s hebben behandeld willen we het hebben over andere competenties die een goede leerkracht nodig heeft. Dit zijn vaardigheden die je tot op zeker hoogte kunt leren, tegelijkertijd moet je het ook van nature een beetje in je hebben. Dit zijn ze.
Communiceren op verschillende niveaus
Als leraar communiceer je de hele dag met leerlingen, ouders, collega’s en schooldirectie. Dat zou je dus moeten liggen. Toch is het soms lastig om in bepaalde situaties de juiste woorden te vinden. Eigenschappen als affectie, empathie, ruimte laten en grenzen aangeven zijn belangrijke eigenschappen voor een leerkracht. Hoe je de boodschap brengt is minstens zo belangrijk. Daar spelen je houding en communicatieve vaardigheden een grote rol in.
Pedagogie en conflictbeheersing
De school waar je werkt moet een veilige plek zijn voor iedereen, leerlingen en leerkrachten. Het is een plek waar persoonlijke ontwikkeling, zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid tot ontplooiing komen. In elke omgeving met mensen komen conflicten voor, dat kun je niet voorkomen. Maar je kunt wel zorgen dat het niet uit de hand loopt. Zaken als orde houden, conflictbeheersing, alert zijn, feedback geven en ontvangen, leren van elkaar, fouten toegeven en het voortaan anders doen zijn goede eigenschappen voor een gezonde onderlinge verstandhouding.
Inhoudelijk en motiverend
Uiteindelijk is het doel van elke docent dat leerlingen in een veilige en inspirerende leeromgeving iets opsteken van hun lessen. Maar niet elke leerling inspireer en motiveer je met dezelfde benadering. Gelukkig heeft elke moderne school verschillende tools tot haar beschikking. Maak dus naast traditionele boeken gebruik van digitaal lesmateriaal, online tutorials, rollenspellen en gastdocenten. Probeer ook eens het lokale bedrijfsleven zover te krijgen dat ze een ‘opdracht’ neerleggen bij de klas. Misschien kunnen ze het gebruiken en doen de leerlingen tegelijkertijd echt praktijkervaring op.
