In de wetgeving wordt steeds meer nadruk op autonomie gelegd en minder op delen, constateert onderzoeker familierecht Bregje Dijksterhuis. ‘De wetgeving lijkt de financiële ongelijkheid tussen partners na een scheiding te versterken.’
Dijksterhuis is ruim 4 maanden onderweg als universitair docent bij de UvA, waar ze zich heeft aangesloten bij de sectie Privaatrecht. Ze specialiseert zich in het familierecht ‘in de brede zin van het woord’, legt ze uit. ‘Ik kijk niet alleen naar de regels binnen het familierecht, maar ook hoe ze tot stand komen en hoe ze uitwerken op de samenleving.’
Scheidingen
Zaken als alimentatie, online scheidingsplatforms, afstandsmoeders en de financiële positie van partners na een scheiding interesseren Dijksterhuis. Zeker op dat laatste terrein zijn veranderingen gaande. ‘De partneralimentatie is net gekort. De standaard is nu dat je minder deelt. Het is heel interessant dat er in de wetgeving steeds meer nadruk op autonomie komt te liggen en minder op delen. Het idee is dat je voor jezelf moet kunnen zorgen, maar in de praktijk zie je dat de partner die voor de kinderen zorgt na de scheiding een enorme duik in koopkracht maakt. Dat wordt nu niet gecompenseerd door wetgeving. Mensen moeten dan gebruikmaken van bijstand en andere sociale voorzieningen.’
Zolang mensen getrouwd zijn zien ze het verlies van zelfredzaamheid zelf niet als probleem
Welke rol speelt de academische gemeenschap in dat verhaal? Wordt de problematiek bijvoorbeeld wel goed geagendeerd? Dit zijn vragen waar onderzoeker Dijksterhuis zich mee bezighoudt. ‘Er wordt op veel terreinen over deze problematiek geschreven, maar dat komt niet altijd bij beleidsmakers terecht. Op de een of andere manier stagneert de vertaalslag.’
Het kan volgens Dijksterhuis ook te maken hebben met emancipatie. ‘De vraag is dan: hoe verdelen partners de financiën én welke rol speelt wetgeving hierin. De wetgeving lijkt de problematiek te versterken door de sterke nadruk op autonomie en zelfredzaamheid. Maar ik vraag me daarbij ook af in hoeverre de wet gedrag moet corrigeren. Het is interessant hoe dat in relaties gaat, want zolang mensen getrouwd zijn zien ze het verlies van zelfredzaamheid zelf niet als probleem. Moet je het gedrag van mensen dan wel willen sturen? Ik ben geen beleidsmaker, maar ik leg de problemen die zich voordoen wel op tafel.’
Plan Integraal Privaatrecht
De algemene deler van de onderzoeksthema’s van Dijksterhuis is dat het altijd gaat over grote, vaak kwetsbare groepen mensen. ‘Je kunt op deze thema’s echt het verschil maken. Hoe kom je tot sociale rechtvaardigheid als er grote economische machtsverschillen zijn tussen bijvoorbeeld mensen in een gezin?’
Lees verder