Als kennisland behoort Nederland op dit moment nog tot de wereldtop. Om ervoor te zorgen dat dit zo blijft, is een forse investering nodig. In meer ruimte voor jonge onderzoekers, voor het opleiden van talent, voor begeleiding van studenten, studentenwelzijn en in een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. De komende tien jaar wordt daarom 5 miljard euro extra geïnvesteerd in hoger onderwijs en wetenschap. Daarnaast komt er 700 miljoen euro structureel per jaar bij. Dat meldt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: “Kennis is belangrijker dan ooit. Met de opgaven waar we op dit moment voor staan, van klimaat en pandemie tot geopolitieke-economische uitdagingen, is elke investering in kennis een directe investering in onze eigen veiligheid en welvaart. Ons systeem van onderzoek en hoger onderwijs staat al jaren onder een te hoge druk. De rek is er uit voor met name jonge onderzoekers en docenten die onze studenten begeleiden. De miljarden die we nu investeren, zijn noodzakelijk om koers te houden als kennisland.”
Docenten, onderzoekers en ondersteuners
Nederland profiteert van de vruchtbare bodem die het hoger onderwijs en onderzoek biedt. Deze bodem wordt gevormd door de inzet van vele docenten, onderzoekers en ondersteuners. Samen werken zij elke dag weer keihard om kwalitatief hoogstaand onderwijs te geven, het onderwijs te vernieuwen, studenten zo goed mogelijk te begeleiden en wetenschappelijke vooruitgang te boeken. Maar het werk binnen de hogescholen en universiteiten staat de laatste jaren steeds meer onder druk. Het stelsel kraakt: de werkdruk en prestatiedruk bij docenten en vooral jonge onderzoekers zijn te hoog. Dit raakt hen, maar ook de studenten die door hen begeleid worden. Het aanvragen van onderzoeksbeurzen is een moeilijk en intensief proces dat vaak zonder resultaat eindigt. Daarnaast blijven vaste contracten uit en er is te weinig tijd om zich te vernieuwen en voor te bereiden op onderwijs.
Financiële middelen voor praktijkgericht onderzoek
De inrichting van het hoger onderwijs en wetenschap in Nederland is bijzonder: het is breed toegankelijk én van zeer hoge kwaliteit. We hebben goede hogescholen en universiteiten en doen het goed in wetenschappelijk én in praktijkgericht onderzoek. Hierdoor kunnen wij ons ook internationaal meten met de top van de wereld. Dit willen we zo houden, juist met alle uitdagingen waar we voor staan op het gebied van klimaat, pandemie, economie en geopolitiek. Onderzoek (o.a. PwC) laat zien dat de financiële middelen voor praktijkgericht onderzoek aan hogescholen tekort schieten. Voor het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek is het budget zelfs niet toereikend om het huidige onderwijs en onderzoek te financieren. Hierdoor raakt de bodem onder het hoger onderwijs en de wetenschap steeds verder uitgeput. Om rust en ruimte te kunnen bieden is daarom een duurzaam en stabiel stelsel nodig. Dit bereiken we door hier nu fors in te investeren.
Voedzame bodem
Minister Dijkgraaf wil de noodzakelijke investeringen voor het hoger onderwijs en onderzoek breed inzetten. Daarbij moet een voedzame bodem voor zowel onderzoek en onderwijs gecreëerd worden, waarin met name aandacht is voor jonge onderzoekers en docenten. Met de investeringen van het kabinet krijgen studenten, docenten en onderzoekers de ruimte om op hogescholen en universiteiten hun talent en creativiteit in te zetten voor de samenleving. Met drie uitgangspunten worden de investeringen gedaan:
• Een gezond en sterk fundament, bijvoorbeeld door (jonge) onderzoekers weer een kans te geven met de starters- en stimuleringsbeurs, maar ook door praktijkgericht onderzoek aan de hogescholen te stimuleren. Daarnaast komt er ruimte om te investeren in faciliteiten en Europees meer samen te werken.
• Ruimte geven aan divers talent, bijvoorbeeld door de toename van het aantal vaste contracten, maar ook door te investeren in studentenwelzijn en een sociaal veilige omgeving voor studenten en medewerkers.
• Bijdragen aan de maatschappelijke uitdagingen van nu en de toekomst, bijvoorbeeld door te investeren in opleidingen voor de sectoren waar we dringend mensen tekort komen, maar ook door betere samenwerking, zowel in de regio (krimpgebieden), landelijk en internationaal.
Onderzoek en Wetenschap
Met deze maatregelen wil het kabinet uitvoering geven aan de invulling van het fonds voor Onderzoek en Wetenschap. Dit fonds is in het coalitieakkoord aangekondigd en zorgt daarmee voor een investering van in totaal 5 miljard euro voor de komende tien jaar. Daarnaast komt er 700 miljoen euro per jaar structureel bij voor onderzoek en onderwijs.
Door: Nationale Onderwijsgids
