Door de toenemende internationalisering en concurrentie voelen Nederlandse universiteiten zich minder verbonden met hun lokale gemeenschappen. Dit heeft geleid tot een verschuiving waarbij universiteiten maatschappelijk verantwoord ondernemen, oorspronkelijk een concept uit het bedrijfsleven, omarmen om deze verbinding te herstellen. Volgens onderzoekers van de Technische Universiteit Delft zijn de drijfveren voor deze betrokkenheid nu vaak gericht op marketing, financiering en externe druk, in plaats van de ideologische, historische of religieuze redenen die voorheen speelden. Dit meldt ScienceGuide.
Nederlandse universiteiten versterken hun maatschappelijke betrokkenheid, voornamelijk gedreven door de wens om sociale ongelijkheid te verminderen en vertrouwen in de wetenschap te bevorderen. Deze verschuiving wordt versterkt door de globalisering en marktgerichte competitie, die hen van hun lokale omgeving hebben vervreemd. Lokale samenwerking wordt gezien als een middel om tegenwicht te bieden aan internationale concurrentie en als een manier om de universiteit meer te verankeren binnen de lokale gemeenschap.
Politieke en maatschappelijke druk
Er is een toenemende druk vanuit de politiek en maatschappij op universiteiten om meer maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Dit blijkt uit opmerkingen van politici zoals Pieter Omtzigt en de eisen van financieringsorganen zoals de NWO en de European Research Council. Deze factoren dwingen universiteiten om hun maatschappelijke relevantie te tonen en maatschappelijke betrokkenheid als strategie te gebruiken.
Veranderende motivaties en activiteiten
De beweegredenen voor universiteiten om maatschappelijk betrokken te zijn, bevatten vaak een mix van tegenreacties op marktwerking, marketingstrategieën en een reactie op externe druk. Dit alles resulteert in een complexe vermenging van intenties die tegelijkertijd plaatsvinden.
Impact op lokale gemeenschappen
De maatschappelijke betrokkenheid dient ook als een manier om onderwijsongelijkheid te verkleinen en het lokale imago van universiteiten te verbeteren. Door programma's zoals 'Meet the Professor', hopen universiteiten kinderen uit minder bevoorrechte achtergronden te inspireren om een academische carrière na te streven. Dit draagt bij aan een positievere perceptie van de universiteit binnen de lokale gemeenschap.
Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer
