Sinds jaar en dag is het een wettelijke verplichting om bij sollicitaties in het onderwijs een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te overleggen. Dit is een officieel document dat aangeeft dat jouw gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het uitvoeren van de onderwijsfunctie waar je naar solliciteert. Deze wettelijke verplichting geldt voor docenten, maar evengoed ook voor administratieve medewerkers, conciërges en vrijwilligers in de onderwijssector die met kinderen werken. Als je nog aan het begin van je loopbaan in het onderwijs staat en dit nog nooit meegemaakt hebt, vraag je je wellicht hoe een VOG aanvragen in zijn werk gaat. We bespreken het in dit artikel.
VOG aanvragen
De Verklaring Omtrent het Gedrag wordt uitgegeven door de Dienst Justis. Dat is een onderdeel van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Tijdens jouw sollicitatieprocedure is het vrij gebruikelijk dat de onderwijsstelling waar je solliciteert de aanvraagprocedure voor jouw VOG in werking stelt, maar het kan ook zo zijn dat je het zelf moet doen. Houd er rekening mee dat hier kosten aan verbonden zitten. Een VOG aanvragen kan online of door een aanvraagformulier in te leveren bij de gemeente. Bij de aanvraag moet worden aangegeven voor welke functie de VOG nodig is. Dit is belangrijk omdat hij specifiek hierop gericht wordt.
Screening en beoordeling
Als jouw aanvraag ingediend is, voert Dienst Justis een de screening uit. Hierbij wordt jouw strafblad gecontroleerd op relevante strafbare feiten die in het verleden zijn gepleegd en die een risico zouden kunnen vormen voor de functie waarvoor de VOG is aangevraagd. Op basis van de screening besluit Dienst Justis of de VOG wordt afgegeven. Bij relevante strafbare feiten gebeurt dat niet en kun je dus geen Verklaring Omtrent het Gedrag overleggen, wat je diskwalificeert voor de functie. Als er geen relevante strafbare feiten worden gevonden, ontvangt degene die het document aangevraagd heeft de VOG per post. Houd er rekening mee dat dit proces meestal enkele weken in beslag neemt. In het geval dat de VOG niet afgegeven wordt, kan er binnen zes weken na de afwijzing nog bezwaar gemaakt geworden. Wordt dat bezwaar afgewezen, dan kun je nog in beroep gaan bij de rechtbank.
Waarom is een VOG belangrijk in het onderwijs?
Bovenstaande klinkt als een flinke drempel voor een baan in een sector waar men staat te springen om personeel vanwege een tekort aan mensen. Toch is de Verklaring Omtrent het Gedrag een belangrijk controlemoment. Als onderwijzer of ander schoolpersoneel, heb je dagelijks intensief contact met kinderen. Ouders vertrouwen hun kinderen toe aan de school en de kinderen zelf gaan ervan uit dat ze veilig zijn. Om dat te kunnen waarborgen, is het essentieel dat er geen personeel binnengehaald wordt dat ongeschikt is voor het werken met kinderen. Zoals eerder al gezegd, gaat het hier ook om een wettelijk vastgelegde verplichting en is het niet zo dat scholen zelf bepalen of ze om een VOG vragen bij sollicitatieprocedures.
Ook VOG nodig voor vrijwilligers
Maar hoe zit het dan als het niet om een baan, maar om een vrijwilligerstaak binnen het onderwijs gaat? Moet je dan ook deze vrij heftige screening ondergaan? Ja, ook dan kom je in veel gevallen in direct contact met kinderen en is een VOG verplicht. Dus ook leesouders, klassenassistenten of begeleiders bij buitenschoolse activiteiten kunnen bij hun aanmelding te maken krijgen met het VOG-proces. Wel is er voor vrijwilligers de Regeling Gratis VOG waardoor onder bepaalde voorwaarden gratis een VOG aangevraagd kan worden voor hun vrijwilligers. Dit verlaagt de drempel dan weer een beetje voor vrijwilligers, terwijl er nog steeds bijgedragen wordt aan een veilige leeromgeving.
De VOG is dus een horde op weg naar een functie binnen het onderwijs, maar het is wel een onmisbaar instrument in het streven naar een veilige en vertrouwde onderwijsomgeving. Door ervoor te zorgen dat alle medewerkers en vrijwilligers die met kinderen werken over een VOG beschikken, kan de school een belangrijke bijdrage leveren aan de bescherming van leerlingen en het vertrouwen van ouders en verzorgers. Het aanvragen van een VOG mag dan enige administratieve inspanning vergen en in sommige gevallen invasief aanvoelen, maar de voordelen ervan zijn onbetaalbaar.
