Op 24 augustus staan André Hazes en Monique Westenberg voor de rechter omdat ze hun 6-jarige zoontje buiten schoolvakanties om hebben meegenomen op vakantie naar de VS en daar geen toestemming voor hebben gevraagd. Volgens de leerplicht mogen kinderen van 5 jaar en ouder niet zomaar op vakantie. Wat is de leerplichtwet en wat mogen ouders van kinderen met leerplichtige leeftijd wel en niet?
Vanaf wanneer verplicht naar school?
Kinderen van 5 tot 16 jaar zijn leerplichtig, ook kinderen met een andere nationaliteit dan de Nederlandse. Tevens zijn kinderen van asielzoekers en vreemdelingen zijn vanaf 5 jaar leerplichtig in Nederland. De meeste kinderen gaan al naar de basisschool als ze 4 jaar zijn, maar dat is niet verplicht. Wil je als ouder je kind een dag in de week thuis houden, dan mag dat nog.
Leerplichtige kinderen moeten ingeschreven worden op een school én daadwerkelijk lessen volgen op die school.
Vrijstelling leerplicht
In uitzonderlijke gevallen kan een kind vrijstelling krijgen van de leerplicht, bijvoorbeeld bij een begrafenis of huwelijk. Door lichamelijke of psychische oorzaken kan een kind soms langere tijd of helemaal niet naar school.
Kind meenemen op vakantie buiten schoolvakantie
Kinderen mogen buiten de vaste schoolvakanties om niet op vakantie. Ouders die hun kind wel zomaar meenemen, riskeren een boete. Kunnen ouders door werkverplichtingen - bijvoorbeeld door seizoensgebonden werk, piekdrukte of omdat een ouder zelfstandige is - niet in de schoolvakanties weg, dan kunnen ze toestemming vragen voor een afwijkende vakantie. Toestemming vragen voor verlof buiten de schoolvakanties heet ‘beroep op vrijstelling’ en gaat via de directeur van de school en moet minimaal 8 weken voor de gewenste vakantie gebeuren. Een kind mag buiten de schoolvakantie maximaal eenmaal per jaar niet langer dan 10 dagen weg zijn.
Voorwaarden voor vrijstelling zijn dat dit niet in de eerste 2 weken ná de zomervakantie is, ouders door werk niet op vakantie kunnen tijdens schoolvakanties, ze dit schooljaar nog niet buiten de schoolvakanties op vakantie zijn geweest óf dat gezinnen niet 2 weken achter elkaar op vakantie kunnen – in geen enkele schoolvakantie.
Bij bijzondere gebeurtenissen, zoals een begrafenis, kan een kind meer dan 10 dagen vrij krijgen. Toestemming gaat dan niet via de directeur van de school, maar de leerplichtambtenaar van de gemeente.
Vrijstelling voor een aantal uren onderwijs voor kinderen van 5 jaar
Hoewel 5-jarigen leerplicht hebben, kan een volledige schoolweek te vermoeiend zijn voor een kind. Dan is het volgens de wet toegestaan om hem of haar 5 uur in de week thuis te houden tot de 6e verjaardag. Hiervoor hoeven ouders geen toestemming te vragen, maar ze moeten dit wel melden bij de directeur. In sommige gevallen mag een kind nog 5 extra uren per week thuisblijven, maar hiervoor moet wél toestemming worden gevraagd.
Vrijstelling vanwege ziekte of geloof
Kinderen van 5 jaar moeten ingeschreven staan op een school, maar ook hiervoor kunnen ouders en verzorgers een vrijstelling aanvragen. Ze kunnen bij de leerplichtambtenaar terecht als hun kind psychische klachten heeft of lichamelijk heel ziek is (hiervoor is een medische verklaring van een arts, psycholoog of pedagoog nodig).
Als er geen school in de buurt is die past bij de geloofsovertuiging, kunnen ouders een vrijstelling ‘vanwege richtingsbedenking’ aanvragen. Hiervoor moeten ouders een verklaring afleggen bij de gemeente.
Andere redenen voor het thuishouden van een kind, behalve door reguliere ziekte, zijn er dus niet. Een kind dat leerplichtig is, kun je dus niet zomaar weghouden van school.
Door: Nationale Onderwijsgids / Johanne Levinsky
