AMSTERDAM - Dat hogescholen hun kwaliteit soms te mooi voorstellen, hoeven we niet meer uit te leggen. Maar gelukkig staan daar ook instellingen tegenover die degelijk onderwijs bieden en dus ook tevreden studenten hebben.
Dat wordt duidelijk uit de nieuwe Keuzegids Hbo Voltijd 2012, die vandaag is verschenen. De redactie van deze gids zet per vakgebied alle opleidingen op een rij, en vergelijkt de kwaliteit ervan. Dat levert duidelijke verschillen op, die in veel gevallen ook meerdere jaren blijven bestaan.
Ranglijsten
Bij de grotere hogescholen signaleerde de redactie vorig jaar al een opmars van ‘het zuiden'. Die trend heeft doorgezet: op de ranglijst van grote en middelgrote hogescholen nemen zuidelijke instellingen de eerst vier plekken in. Avans in Brabant is daarbij opnieuw nummer één, dit keer gevolgd door Hogeschool Zeeland en Hogeschool Zuyd in Limburg. Ook de toerismehogeschool NHTV in Breda doet het uitstekend. Op enige afstand completeert de Hogeschool Windesheim in Zwolle de top-5.
De grote instellingen uit de Randstad scoren stuk voor stuk beneden het gemiddelde. Dat geldt dit jaar voor het eerst ook voor de Haagse Hogeschool. Deze instelling blijft nog wel de best beoordeelde school in het westen.
Net als voorheen komt een aantal kleinere hogescholen in de Keuzegids als uitblinker naar voren. Terwijl Avans als beste grote instelling 71 punten op een schaal van 1 tot 100 scoort, halen twee middelgrote instellingen - Christelijke Hogeschool Ede en Gereformeerde Hogeschool Zwolle -scores van 83 en 79 punten.
Enkele zeer kleine instellingen, met vaak maar één aangeboden opleiding, doen het nog beter. Zo is de katholieke Pabo Zwolle met een instellingsscore van 92 weer de absolute topscorer, en geeft de particuliere managersopleiding IVA in Driebergen met 90,5 punten maar heel weinig toe. Ook vier andere zelfstandige pabo's behalen hoge scores.
Nuances
De Keuzegids baseert haar oordelen op drie soorten bronnen. Dat zijn statistieken over studiesucces, deskundigenoordelen uit de accreditatie, en studentenoordelen uit de Nationale Studentenenquête. De studentenoordelen wegen, mede door het wegvallen van andere gegevens1, het zwaarst. De precieze criteria worden toegelicht op de website van de Keuzegids, onder ‘methodiek'.
In de praktijk blijken opleidingen met een degelijk èn uitdagend onderwijsprogramma, goede docenten en vooral ook duidelijke communicatie met studenten, het hoogst te scoren. Grote massainstituten slagen er gemiddeld minder goed in om op deze punten de concurrentie bij te houden en kleinschalige opleidingen doen het juist gemiddeld beter.
Toch blijkt grootschalig lang niet altijd gelijk aan onpersoonlijk en verwaterd onderwijs. Dat wordt niet alleen bewezen door de hogescholen Avans, Zeeland en Zuyd. Ook bij hekkensluiter INHolland wijst de Keuzegids aantal opleidingen aan die uitstekend presteren. Dat geldt vooral voor elektrotechniek en werktuigbouwkunde in Alkmaar.
Tegelijk blijken niet alle kleine instellingen sterk. Bij de middelgrote instellingen staan bijvoorbeeld de Rotterdamse kunsthogeschool Codarts en het particuliere instituut Hbo Nederland onderaan met lagere instellingsscores dan de zwakste grote hogeschool, InHolland. Ook bij de kleinste hogescholen zien we dit effect.
Wat de Keuzegids zwak noemt, is overigens relatief. De genoemde instellingen scoren vooral lager dan collega's met vergelijkbare opleidingen. Wie in een vakgebied opereert waar de lat hoog ligt, kan ondanks ‘redelijk tevreden' studenten en een nette accreditatie toch onderaan staan. Dat geldt bijvoorbeeld voor het Amsterdamse dansinstituut Lucia Marthas, dat vergeleken wordt met een reeks zeer sterke toneel- en dansopleidingen.
Online & Updates
De Keuzegids Hbo Voltijd 2012 is de eerste van vijf Keuzegidsedities die dit studiejaar weer worden uitgebracht door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie in Leiden, een onafhankelijk instituut dat gespecialiseerd is in opleidingsinformatie en kwaliteitsvergelijking. In november verschijnt de Keuzegids Universiteiten 2012, daarna de gidsen voor het Mbo, deeltijdopleidingen in hbo en wo, en tenslotte in maart de Keuzegids Masters.
Tegelijk met het boek van 224 pagina's verschijnt vandaag ook de onlineversie van deze gids, die veel gebruikt wordt door scholen en instellingen. Deze versie wordt enkele malen per jaar geactualiseerd. De eerste grote update wordt in december verwacht en betreft de kansen van afgestudeerden op de arbeidsmarkt in de komende vijf jaar. Het gezaghebbende instituut ROA, waarvan de Keuzegids deze gegevens betrekt, komt dan met haar nieuwste prognoses. Zeker in deze tijden van economische onzekerheid kunnen toekomstige baankansen een belangrijk punt zijn bij tudiekeuze. Ook kopers van het boek zullen daarom in december op de nieuwe prognoses geattendeerd worden.
Bron: Keuzegids HBO 2012
