Biotechnologie staat centraal in het onderzoek van Liza Kluss, een derdejaarsstudent van Hogeschool Inholland. Tijdens haar droomstage heeft Liza, onder begeleiding van het Lectoraat Duurzame bestuiving van gewassen, DNA-onderzoek uitgevoerd naar bijenkolonies, in een poging om bijensterfte te bestrijden. Dit onderzoek, gericht op de parasitaire Varroa destructor-mijt, belooft nieuwe hoop te brengen voor de cruciale rol van bijen in onze ecosystemen en voedselvoorziening. Dat meldt Hogeschool Inholland.
Bijensterfte blijft een prangend probleem met groot maatschappelijk belang. Bijen zijn niet alleen van essentieel belang voor onze ecosystemen, maar spelen ook een cruciale rol in de bestuiving van gewassen die deel uitmaken van onze voedselvoorziening. Studente Liza Kluss heeft een half jaar lang onderzoek gedaan naar de Westerse honingbij, die wordt bedreigd door de dodelijke Varroa destructor-mijt.
"Ongelooflijk gaaf om te kunnen bijdragen aan een project met zo'n grote maatschappelijke impact," aldus Liza, die tijdens haar studie werd begeleid door docent-onderzoeker Frens Pries van het Research Innovation Centre Agri, Food & Life Sciences (RIC AFL).
Varrora Sensitive Hygiene
Het goede nieuws is dat sommige honingbijen over een eigenschap beschikken waarmee ze hun Varroa-belager kunnen detecteren en uitschakelen: Varroa Sensitive Hygiene of kortweg VSH genoemd. Het lectoraat Duurzame bestuiving van gewassen doet daar al enkele jaren onderzoek naar. Liza’s taak was nu om een ‘DNA-marker’ te ontwikkelen, waarmee je bijen met VSH van bijen zonder VSH kunt onderscheiden. Liza: “Als je weet welke bijen mijtresistent zijn en welke niet, geeft het je als imker de mogelijkheid om te beslissen of het zin heeft om met een bepaalde bijenkolonie door te gaan, aangezien niet-resistente bijen slechte overlevingskansen hebben. Het idee is dat bijenhouders dat uiteindelijk zelf kunnen (laten) checken.”
Liza's onderzoek richtte zich op het identificeren van bijenkolonies met een specifieke eigenschap genaamd Varroa Sensitive Hygiene (VSH). Dit gedrag stelt bijen in staat om Varroa-mijten te detecteren en te elimineren. De ontwikkeling van een 'DNA-marker' om VSH-bijen te onderscheiden van niet-VSH-bijen kan imkers helpen bij het verbeteren van bijenkolonies en het verminderen van bijensterfte.
DNA-markerlab
Liza's onderzoek werd uitgevoerd in het goed uitgeruste DNA-markerlab van zaadveredelaar Bejo Zaden in Warmenhuizen, waarbij ze haar bevindingen baseerde op genetische markers die rood of blauw oplichten om de aanwezigheid van VSH aan te geven.
Bijensamples
"Ik had de beschikking over een enorm aantal bijensamples, van kolonies waarvan ik vooraf wist of ze resistent of niet-resistent waren. Dit bracht met zich mee dat ik een grote hoeveelheid sampleplaten moest vullen met stukjes halve honingbij, allemaal door mij gesneden en geprepareerd. Een hoop werk, maar op deze manier konden we per bij controleren of de markers accuraat zijn. En dat zijn ze! Dit is natuurlijk nog maar het begin, maar we hebben nu laten zien dat het mogelijk is," legde Liza uit.
Hoewel Liza's stage officieel is afgerond, blijft ze actief betrokken bij het VSH-project en zal ze als student-assistent-onderzoeker bijdragen aan de voortzetting van dit baanbrekende werk.
Liza benadrukt de waarde van werken met de nieuwste technologieën in haar onderzoek en is erg enthousiast over praktijkgerichte benadering van laboratoriumtechnieken binnen haar studie aan Hogeschool Inholland Amsterdam.
DNA Noordzeewatersamples
Volgens Liza ligt met biotechnologie de wereld voor je open, waarbij ontdekkingen op moleculair niveau de potentie hebben om de wereld te veranderen. Het laatste onderdeel van haar opleiding omvat een afstudeeronderzoek in samenwerking met de Universiteit van Wageningen. Hier gaat verschillende soorten DNA in Noordzeewatersamples definiëren om zo het effect van windmolenparken op de plaatselijke biodiversiteit te onderzoeken.
"Dit is mijn beste beslissing ooit," concludeerde Liza enthousiast.
Door: Nationale Onderwijsgids
