Nee, u bent niet in een aflevering van Oprah! beland (en ook niet in Rundfunk). Zij is al een tijdje geleden gestopt met televisie maken. Maar haar vrijgevigheid heeft sommigen in onderwijsland vast geïnspireerd.

Thuiszittende onderwijzers

Eerst even terug naar het einde van de zomervakantie. Het nieuwsbericht zal niemand ontgaan zijn. Minister Slob kwam met eenvoudige oplossingen om de problemen binnen het onderwijs te laten verdwijnen als sneeuw voor de zon. En daar kwamen natuurlijk reacties op, zoals: Hoe kon de minister nu zeggen dat je net zo goed één hele grote klas kon maken? En hoe haalde hij het in zijn hoofd zomaar onbevoegde mensen voor de klas te zetten. Enzovoorts, enzovoorts. Dit nieuws en de daarop volgende reacties; ik keek er niet van op.
Totdat de minister – waarschijnlijk met zijn linkerwijsvinger in de mond en met zijn rechterwijsvinger krabbend aan het achterhoofd -  zich openlijk in De Volkskrant verbaasde over die tienduizend leraren die thuis zitten met een uitkering. Hij begreep er wérkelijk niets van. Och och, minister Slob. Ik snap dat u het niet snapt en ik hoop dan ook van harte dat u het heel druk heeft met onderzoek doen naar de achterliggende reden van al deze thuiszittende onderwijzers.

Vaststellingsovereenkomst

De kans dat de uitslag van dat onderzoek teleurstellend is voor minister Slob, is groot. Ik heb eerder ook geprobeerd antwoord te krijgen op een dergelijke vraag, maar het CBS gaf aan hier helaas geen gegevens over te hebben. Waar ik precies naar op zoek was? Naar concrete cijfers over het aantal uitgedeelde vaststellingsovereenkomsten (VSO) binnen het onderwijs. Ofwel: hoeveel leraren (po en vo) zijn met een zwijgcontract de laan uit gezet? Want dat is vaak wat zo’n overeenkomst inhoudt.

Om mij heen hoor ik steeds vaker bevoegde leraren die, omdat ze het werk niet meer konden handelen, thuis zijn komen te zitten met zo’n VSO. Ze hebben jarenlang keihard gewerkt, maar zijn bezweken onder de werkdruk.

Er is een maas in de wet die deze leraren aan de kant zet. En deze leraren komen ook niet zomaar meer aan het werk, want ze zijn te oud, te gespecialiseerd, niet meer van deze tijd, noem maar op. Deze mensen moeten elke week solliciteren om weer aan het werk te komen. De mogelijkheid om alles wat hen is overkomen te verwerken is lastig, want een zwijgcontract legt hen – zoals u waarschijnlijk al raadt – het zwijgen op. En tijd om de situatie te verwerken is er niet: ze moeten zich immers schrap zetten om de volgende tegenslagen te verwerken, namelijk keer op keer afgewezen worden na solliciteren. Om moedeloos van te worden, vindt u niet? Net zoals de oplossingen voor het lerarentekort.

Beste minister Slob,  ga eens in gesprek met de mensen die een VSO hebben gekregen en doorbreek hun zwijgen. Volgens mij is dat het antwoord op uw vraag.