Spreekbeurt: ‘Er gaat ook heel veel wel goed in de kinderopvang’

Deel 1 van het podcastgesprek met Willeke Klompmaker over de druk in de kinderopvang kon je gisteren al lezen op de Nationale Onderwijsgids. Vandaag gaan we het hebben over de vaccinatieverplichtingen en hoe Kids First daarmee omgaat. En wat vinden zij belangrijk voor een goede kinderopvang? 

De bof, mazelen en kinkhoest waren alweer een tijdje rond onder een deel van de bevolking. In de noordelijke provincies waar Kids First is gehuisvest lijkt het wat minder te spelen. Volgens Klompmaker zijn er tot op heden nog geen vragen geweest van ouders. “Een enkele ouder vraag weleens of alle kinderen ingeënt zijn. Maar wij mogen nooit namen en rugnummers geven. Want dat staat zo geregeld in de privacywetgeving.” 

Van tevoren vragen aan ouders voordat ze hun kind aanmelden mag trouwens wel. “Je mag wel vragen of een kind meedoet aan het vaccinatieprogramma. Maar als een ouder dit aan ons vraag, dan kunnen we wel een schatting geven. Dat geeft vaak al voldoende geruststelling.” 

Vaccinaties en corona 

Andersom is ook mogelijk. Dat ouders vragen of er kinderen geen inenting hebben gehad. Klompmaker geeft dan hetzelfde antwoord. Een aantal, maar geen namen. “Iedereen is bij ons welkom en dat blijft ook zo. Wij hebben met elkaar afgesproken dat, zolang de overheid hierin niet het voortouw neemt,  wij dit beleid hanteren. Ouders doen daar over het algemeen niet moeilijk over. Klompmaker heeft een keer van een ouder gehoord dat die haar kindje thuishield in verband met de vijfde ziekte. “Maar daarmee bescherm je jezelf als zwangere vrouw ook.”

Tijdens de coronapandemie waren de verschillende kinderopvangcentra ook een tijd gesloten. Kids First was wel open voor mensen met cruciale beroepen. “Die groep werd uiteindelijk steeds groter. Op een gegeven moment waren we voor 80 procent geopend.” Het was aan de medewerkers van Kids First zelf of ze zich lieten vaccineren of niet. “En we hebben daarbij ook geen issues gehad met ouders. En als er bij medewerkers bijzondere omstandigheden waren of iemand zat al ziek thuis of had iets met de luchtwegen, hebben we altijd gekeken of er ook ander werk mogelijk was. Bijvoorbeeld op kantoor.” 

Voor Kids First is het van belang dat de kinderen die op de groep komen iets meekrijgen waar ze de rest van hun leven plezier van hebben. “Dat doe je door kinderen in hun eigen tempo te laten ontwikkelen. En door ze ook goed de mogelijkheid te bieden gebruik te maken van de opvang. Dat wil dus ook zeggen dat kinderen met een mogelijke taalachterstand vaker naar de opvang kunnen komen.” 

Voor- of vroegschools educatieprogramma

Kids First heeft daar speciale VVE-locaties voor. Kinderen komen dan vier dagdelen per week naar de opvang voor een voor- of vroegschools educatieprogramma. De kinderen leren daar niet hetzelfde als op de basisschool. “Het leren gaat echt op een spelende wijze.” Kids First werkt met Pyramiden of Uck en Puck. “Dat programma gaat heel erg uit van het samenbrengen van kinderen. Met kinderen die zich ‘normaal’ ontwikkelen.”

De betrokkenheid van ouders vindt Kids First ook erg belangrijk. “Een thema over kleuren wordt ook met ouders besproken. Daarbij zeggen wij dan dat het ook heel leuk is als de ouders thuis dingen aanwijzen en uitleggen of iets rood of geel is.” Zo leren de kinderen niet alleen op de peuteropvang of het kinderdagverblijf, maar ook thuis groeien ze in taal en ontwikkeling. Vanuit Kids First wordt dat heel erg gestimuleerd.

Het is juist leuk om kinderen met verschillende dingen kennis te laten maken, stelt Klompmaker. “Het blijft van alle tijden om met zand en water en modder en moestuintjes aan de slag te gaan. En dat kinderen klimmen en klauteren en vallen en opstaan.” 

Het gebruik van een tablet 

Maar een tablet valt in deze tijd ook niet meer weg te denken. Al zit deze niet standaard op alle groepen van de kinderopvang. “Bij de buitenschoolse opvang zien we vaak dat er een laptop of een tablet aanwezig is. Daar zijn vaak ook afspraken over gemaakt. Een groep heeft 22 kinderen en dan maak je dus afspraken over wanneer iemand er gebruik van kan maken.”

In verhouding zijn de kinderen heel veel aan het spelen en aan het ontdekken. “Een tablet of een film wordt vaak ook ingezet als ondersteuning van een thema.” De BSO’s hebben in de vakanties altijd thema-weken. Met speciale programma’s of een activiteitenkalender waar kinderen aan mee kunnen werken.

Open aanspreekcultuur 

Onlangs kwam er naar buiten dat een leidster van een kinderopvang in Groningen een kindje aan de haren had getrokken. Het was nog een heel klein kindje, zoveel haren had het niet. Volgens Klompmaker kan het aan de hoge werkdruk liggen, al vindt ze dat iets te makkelijk gedacht. “Het kan ook liggen aan het feit dat iemand nog niet volledig alle competenties heeft. Of een trigger heeft gehad waardoor die reageerde zoals je niet hoort te reageren als een professional.” Daarom is het vier-ogen principe ook zo belangrijk.

Klompmaker stipt ook nog aan dat een open aanspreekcultuur ook erg belangrijk is binnen de kinderopvang. “Fouten maken is menselijk, maar wij verwachten wel dat mensen dat ook toe kunnen geven. En als je bij een ander iets constateert dat je diegene er dan ook op aanspreekt.”

Tijdens de opleiding krijgen de medewerkers daar ook begeleiding in. Maar Kids First maakt ook gebruik van regio-avonden. Dan zitten er vijftig medewerkers bij elkaar. Met de teammanager, teamcoördinator en een coach. Daar worden ook allerlei verschillende thema’s besproken en wat men in zo’n situatie moet doen.

Medewerkers moeten ook jaarlijks de cursus meldcode kindermishandeling volgen. “Daar zit ook een onderdeel in waarin je kijkt naar het gedrag en handelen van je collega’s.”

Klompmaker legt uit dat ze als organisatie ook drie mensen in dienst hebben die aandachtfunctionaris zijn. “Als je ergens tegenaan loopt waarvan je denkt dit is niet de norm zoals we moeten handelen, dan kan je bij hen terecht.” 

‘De kinderopvang is een verrijking in de ontwikkeling van kinderen’ 

Toch wil Klompmaker ook duidelijk maken dat er ook heel veel wel goed gaat binnen de kinderopvang. “Alleen dat lezen we nooit ergens. De kinderopvang is echt een verrijking in de ontwikkeling van kinderen. Voor kinderen is het leuk en goed om in een groep samen te komen, waarbij iedereen zijn of haar eigen culturele achtergrond heeft en zijn eigen opvoedingsstijl meekrijgt.”

Een peuterspeelzaal is al een mooie stap voordat kinderen op de basisschool terechtkomen. “Zeker in een wereld waarin we vanuit het onderwijs ook vaak meekrijgen dat kinderen als ze vier zijn en op school komen nog niet zindelijk zijn of dat ze nog niet hun eigen jas of laarsjes aan of uit kunnen trekken.”

Opvoeding 

Er zijn ouders die het opvoedingsvraagstuk graag aan anderen overlaten. Want dat doet de kinderopvang wel of dat leren ze wel op school. “Je hebt allemaal een aandeel in de opvoeding en de ontwikkeling van het kind. En ik denk dat de kinderopvang daar zeker een belangrijke partner in is.” 

Klompmaker verbaast zich er soms over dat nieuwe peuters eigenlijk nooit te horen krijgen van een pedagogisch medewerker dat ze nu in de kring zitten en dat ze moeten blijven zitten. “Dat is even zwart-wit gezegd. Maar andere peuters die al langer bij de opvang zitten maken de nieuwe peuter wegwijs op de opvang. En het is ook heel erg schattig als andere kinderen dan een uitleg geven ook al zijn ze zelf nog heel erg klein.”

Gratis kinderopvang 

Al jaren roept de politiek dat we in Nederland de kinderopvang gratis moeten maken. Volgens Klompmaker zou ieder kind eigenlijk twee dagen in de week naar de kinderopvang moeten gaan. “En dat zou dan ook gratis moeten zijn.” En voor de mensen die het meeste verdienen is de kinderopvang het goedkoopst. Kids First is dan ook een voorstander van gratis kinderopvang. “Als je de opvang gratis noemt, dan moet het ook echt gratis zijn.”

Al zitten hier ook haken en ogen aan, want heeft Kids First ruimte genoeg om alle kinderen op te vangen? En hebben ze genoeg personeel rondlopen?  Op beide vragen kan Klompmaker nee als antwoord geven. Want ze gaat er wel vanuit dat er meer kinderen naar de opvang komen. “Dat zien we nu ook al nu de eisen strenger worden bij gastouders.”

Kids First werkt natuurlijk hard aan het behouden van personeel. “Ik hoop zeker dat we met de zijinstromers erbij zorgen dat het vak leuk blijft. En dat we de aantrekkingskracht behouden. Want er is niets leukers dan met kinderen werken, toch?” 

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk