Hoe stimuleer je deskundigheidsbevordering bij verzorgenden en verpleegkundigen? Onderzoekers van Hogeschool Utrecht en De Haagse Hogeschool onderzochten de effectiviteit van een innovatieve leermethode, met als thema voeding bij kwetsbare ouderen. Hoewel dat leidt tot meer bewustwording, blijft de gedragsverandering vooralsnog achter. Dit meldt ZonMw.
Veel zorgorganisaties merken dat er door werkdruk en personeelsgebrek weinig tijd is voor deskundigheidsbevordering bij verpleegkundigen en verzorgenden. Over de beste manier om hen op de werkvloer te laten bijleren, is weinig bekend. Een van de thema’s waarover bij verpleegkundigen en verzorgenden kennislacunes bestaan, is voeding bij kwetsbare ouderen. Onderzoekers van Hogeschool Utrecht en De Haagse Hogeschool bestudeerden daarom de effectiviteit van innovatieve leerinterventies aan de hand van het thema voeding bij verzorgenden IG en verpleegkundigen (mbo en hbo) in ziekenhuis en de wijkverpleging.
Zij maakten daarvoor gebruik van een bestaande leerinterventie, afkomstig van een online platform waarop medische protocollen en richtlijnen zijn vertaald naar games: de game Redgrasp. Nadat de onderzoekers met deskundigen en vertegenwoordigers van de doelgroep een vragenlijst met dertig stellingen hadden opgesteld over voedingsthema’s, kregen 341 verpleegkundigen en verzorgenden in vijf ziekenhuisafdelingen en negen wijkteams zes weken lang elke werkdag één stelling in hun mailbox. Na doorklikken kregen ze meteen het antwoord en een verwijzing naar de bron. Een controlegroep van 894 helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen vulde daarnaast via nursing.nl dezelfde vragenlijst in één keer in.
Van de deelnemers in de interventiegroep ging 83 procent van start en deed 60 procent dagelijks mee. In focusgroepen kwam naar voren dat zij het leuk en uitdagend vonden om deel te nemen. Het competitieve element (afdelingen konden elkaars scores zien en tegen elkaar spelen), de in stukjes opgedeelde kennis en de lage tijdsinvestering werden gewaardeerd. Ook zeiden de deelnemers dat ze anders waren gaan werken: ze zijn alerter op het thema voeding geworden. Tegelijkertijd bleek uit dossieranalyses en observaties voor en na de leerinterventie niet dat hun werkwijze was veranderd. Deze discrepantie is een herkenbaar effect na scholingen, aldus de onderzoekers: het zogenaamde Hawthorne-effect, waarbij een effect op een deelnemer te wijten is aan het feit dat ze meedoen aan de studie.
De onderzoekers concluderen verder dat alléén kennis aanbieden niet volstaat om verpleegkundigen en verzorgenden anders te laten werken. Speels aangeboden kennis is de eerste stap, en die beklijft waarschijnlijk beter als de verzorgende of verpleegkundige er met collega’s over praat.
Door: Nationale Onderwijsgids
