In Nederland zijn er verschillende organisaties, informatie- en adviesdiensten actief op het gebied van het middelbaar beroepsonderwijs. Naast enkele overheidsinstanties en afgeleiden hiervan zijn er ook belangenbehartigers actief in de sector.

Overheidsinstanties en dergelijken:

Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW)

Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW) is een Nederlands ministerie dat verantwoordelijk is voor de beleidsterreinen onderwijs, cultuur en wetenschap. Het ministerie is verantwoordelijk voor het primair, het voortgezet en het hoger onderwijs inclusief het beroepsonderwijs en volwasseneducatie. Het agrarische onderwijs is echter bij het ministerie van economische zaken ondergebracht. Ook studiefinanciering, emancipatiebeleid en cultuureducatie zijn werkterreinen van OCW. De doelstelling van het ministerie van OCW is ervoor te zorgen dat iedereen goed onderwijs volgt en zich voorbereidt op zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.

Inspectie van het Onderwijs

De onderwijsinspectie is de officiële toezichthouder van het onderwijs in Nederland. De missie van de onderwijsinspectie is 'effectief toezicht voor goed onderwijs'. In Nederland zijn de schoolbesturen verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. De scholen moeten zich echter verantwoorden over de resultaten bij de Inspectie van het Onderwijs. De waakhond houdt de resultaten in de brede zin in de gaten: zij gaat na of alle leerlingen onderwijs van voldoende kwaliteit krijgen, zij bekijkt of scholen zich aan de geldende wet- en regelgeving houden en ze controleert of scholen hun financiën op orde hebben. Daarnaast rapporteert ze gevraagd en ongevraagd over ontwikkelingen binnen het onderwijs, met als doel het onderwijs als geheel te verbeteren. Op basis van de gegevens die de inspectie vergaart wordt een kwaliteitsoordeel van het onderwijs op de school gegeven. De inspectie geeft de oordelen 'zeer zwak', 'zwak', 'voldoende', 'goed' en 'excellent'. Wanneer er op een school tekortkomingen worden geconstateerd, gaat de Onderwijsinspectie de school intensiever onderzoeken. Dit gaat door tot de problemen zijn opgelost. Wanneer scholen zich niet houden aan de vastgestelde normen wordt dit doorgegeven aan het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap, dat de school vervolgens een sanctie oplegt.

Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is de uitvoeringsorganisatie voor het onderwijs van de overheid. DUO draagt zorg voor de financiering en informatieverstrekking aan deelnemers van en instellingen in het onderwijs. Ook verzorgt DUO examens en int zij lesgeld en afbetalingen van studieschuld. Verder verzorgt de instantie aanmeldingen, selectie en plaatsing op onderwijsinstellingen en beheert zij gegevens in verschillende registratiesystemen. Studentenleningen, studiefinanciering en de studenten ov-chipkaart worden via de DUO geregeld.

Het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling (Cito)

Bij het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling (Cito) zijn de activiteiten ondergebracht die worden uitgevoerd in het kader van de Wet subsidiëring landelijke onderwijsondersteunende activiteiten (Wet SLOA). Het Cito draagt zorg voor de ontwikkeling en afname van examens. De bedoeling van deze examens is om een objectieve indruk te krijgen van het niveau van degene die het examen aflegt. Het Cito maakt toetsen en examens voor het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, het middelbaar en hoger beroepsonderwijs en voor volwasseneneducatie en het bedrijfsleven.

Belangenbehartigers:

MBO Raad

De Middelbaar Beroepsonderwijsraad (MBO Raad) is de brancheorganisatie van onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. De MBO Raad behartigt de belangen van werkgevers in de sector middelbaar beroepsonderwijs en biedt informatie en diensten aan. Daarmee wil de raad de positie van haar leden versterken in de beroepsvelden, de open markt, het bedrijfsleven en in de publieke opinie. Alle 70 onderwijsinstellingen (roc's, aoc's en vakscholen) in het middelbaar beroepsonderwijs zijn aangesloten bij de MBO Raad.

AOC Raad

De AOC Raad is de netwerkorganisatie van de aoc's en de Vereniging Buitengewoon Groen. De raad verzorgt de belangenbehartiging voor het groene onderwijs. Aoc’s verzorgen groen onderwijs op vmbo- en mbo-niveau en volwassenen- educatie op ruim 100 locaties door het hele land. Vmbo-groen wordt ook gegeven op een aantal scholengemeenschappen met een afdeling groen.  

Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB)

De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) is een afsplitsing van het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS). Waar het LAKS tot doel heeft de positie van scholieren in het voortgezet onderwijs te verbeteren, heeft JOB tot doel de belangen van mbo'ers te vertegenwoordigen. Eén van de doelstellingen van de JOB is het adviseren van mbo-studenten over hun rechten en plichten. De organisatie zet zich daarnaast in voor studentenparticipatie in het mbo. Op deze manier willen ze de studententevredenheid en het onderwijsbeleid verbeteren.

© Nationale Onderwijsgids