Wat is middelbaar beroepsonderwijs?

Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is een onderwijsvorm die mensen voorbereidt op het werken in een bepaald beroepsveld. Mbo-opleidingen worden aangeboden op vakscholen, regionale opleidingscentra's (roc's) en agrarische opleidingscentra's (aoc's). Sinds 1 augustus 2010 ligt de nadruk in veel mbo-opleidingen op competentiegericht onderwijs. Dit houdt in dat de opleidingen inzetten op zowel kennisverwerving als competentieverwerving. Leerling krijgen een bredere basis, omdat ze niet enkel theoretische kennis vanuit de opleiding leren, maar concreet leren bepaalde handelingen te verrichten. Het middelbaar beroepsonderwijs omvat een groot aantal opleidingen. Er zijn vier niveaus, twee leerwegen en zes domeinen te onderscheiden.

Niveaus

Het middelbaar beroepsonderwijs is opgedeeld in vier niveaus. Afhankelijk van het niveau duurt een mbo-opleiding 1 tot 3 jaar. Vanaf het schooljaar 2014-2015 zijn alle vierjarige mbo-opleidingen driejarige opleidingen geworden. Voor niveau 1 is geen startkwalificatie nodig, maar de andere drie niveaus middelbaar beroepsonderwijs vereisen minimaal een vmbo-diploma. Er zijn vier niveaus te onderscheiden, namelijk assistent beroepsbeoefenaar, basisberoepsbeoefenaar, zelfstandig beroepsbeoefenaar en middenkaderfunctionaris of gespecialiseerd beroepsbeoefenaar. Lees meer over de verschillende niveaus hier.

Leerwegen

Bbl

Leerlingen kunnen op alle niveaus van het mbo twee leerwegen kiezen, de praktische of de theoretische leerweg. Jongeren die graag met hun handen werken of direct willen beginnen met werken, kiezen voor de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Minimaal 60 procent van het onderwijs in de bbl is praktijkonderwijs. De bbl geldt als deeltijdopleiding omdat leerlingen van deze opleiding veelal vier dagen per week werken en één dag naar school gaan. De bbl-opleidingen moeten aan de urennorm voor deeltijdonderwijs voldoen: zij moeten minimaal 300 klokuren begeleiding per jaar aan de leerlingen geven.

Bol

Leerlingen die zich graag eerst meer verdiepen in het vakgebied door middel van theorie, kunnen kiezen voor de beroepsopleidende leerweg (bol). Ook hier is de opleiding een combinatie van theorie en praktijk. Bij de bol is tussen de 20 en 60 procent van het onderwijs praktijkonderwijs. Deelnemers aan het beroepsonderwijs (bol) hebben recht op de voltijdnorm en krijgen dus minimaal 850 uur onderwijs per jaar.

Domeinen

Het onderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs is opgedeeld in verschillende domeinen. Binnen elk van deze domeinen kunnen deelnemers kiezen uit verschillende opleidingen. Deze domeinen zijn:

• Bouw en infrastructuur
• Horeca en bakkerij
• Mobiliteit en voertuigen
• Handel en mode
• Orde en veiligheid
• Zorg en gezondheidszorg 

Leerplicht

Kinderen in Nederland zijn van 5 tot 16-jarige leeftijd leerplichtig. Oftewel: zij moeten in ieder geval van hun 5e tot hun 16e levensjaar naar school. Een uitzondering zijn jongeren die na hun 16e nog geen startkwalificatie hebben: zij zijn leerplichtig tot hun 18^e levensjaar.

© Nationale Onderwijsgids