(Novum) - De robotisering en automatisering van de samenleving slaat op termijn een enorm gat in de vraag naar arbeid in Nederland. Twee tot drie miljoen banen verdwijnen de komende jaren door nieuwe technologieën die mensenwerk overbodig maken. Dat is nog een 'conservatieve schatting', stelt Deloitte woensdag na onderzoek.
Met name lageropgeleiden die werkzaam zijn in de dienstverlening lopen het risico te worden verdrongen door robots en machines. Deloitte noemt administratief medewerkers, boekhouders, chauffeurs en assemblagemedewerkers als risicogroepen, maar ook jongeren, die mogelijk hun bijbaan als pizzakoerier of vakkenvuller zien verdwijnen door de opmars van robots.
Onder mbo-opgeleiden verdwijnen er volgens de onderzoekers 1,3 miljoen banen. Maar ook mensen met een hbo- of wo-opleiding moeten vrezen. Op hbo-niveau worden beroepen als laborant, verzekeringsagent, opzichter en elektricien met uitsterven bedreigd, op wo-niveau zijn dat bijvoorbeeld accountants en analisten. In de sectoren economie, recht en management verdwijnen 0,8 miljoen arbeidsplaatsen en in de techniek nog eens een half miljoen, voorziet Deloitte.
Op welke termijn het banenlandschap verandert, is volgens de onderzoekers moeilijk in te schatten. Veel hangt af van de snelheid waarin 'arbeidsbesparende technologie' door het bedrijfsleven wordt binnengehaald. "De zelfrijdende GoogleCar rijdt nog niet op de Nederlandse wegen, maar drones zijn al gemakkelijk te koop in winkels en 3D-printen raakt steeds verder ingeburgerd." Ook nieuwe regelgeving kan de robotisering versnellen, aldus Deloitte.
Minister van Sociale Zaken en Lodewijk Asscher (PvdA) zei dinsdag te verwachten dat de toekomst er door automatisering en robotisering 'drastisch anders uit gaat zien dan het heden'. "Robots zijn goedkoop, snel, nooit ziek, werken 24 uur per dag. Voor een aanzienlijk deel van de bestaande banen zijn zij daardoor in staat om werknemers te vervangen", zei hij dinsdag op een congres over robotisering.
De samenleving moet nieuwe ontwikkelingen wel degelijk 'omarmen', maar tegelijkertijd moet de economie wel anders worden ingericht, aldus de minister. Robotisering levert volgens de bewindsman op termijn meer welvaart, veiligheid en een hogere levensverwachting op. Werk dat naar lagelonenlanden is verplaatst, kan bijvoorbeeld met robots worden teruggehaald naar Nederland.
De overheid moet er echter wel voor zorgen dat er voor mensen in de toekomst ook nog een inkomen is, erkent Asscher. "Daar moeten we nieuwe instrumenten voor verzinnen, dat gaat niet met ons huidige stelsel."
