Afgelopen vrijdag 27 november 2015 gaven de NWO programmacommissie Complexiteit, Universiteit Utrecht, NWO en TNO als initiatiefnemers het startsein voor het Nederlands Platform Complexe Systemen (NPCS). Het platform gaat zorgen dat de onderzoekers die werken aan complexiteitsvraagstukken nog meer als community gaan opereren waardoor betere coördinatie ontstaat zowel binnen Nederland als bij de inbreng in het Europese complexiteitsonderzoek vanuit Nederland. Dat meldt Universiteit Utrecht.
Ook gaat het platform terreinen van complexiteitsonderzoek, waar Nederland bijzonder sterk in is en waar de maatschappelijke behoeften groot zijn, identificeren. Tenslotte gaat het platform complexe systemen meer als een specifiek onderzoeksveld neerzetten.
Complexiteitsonderzoek bestudeert verschijnselen die voortkomen uit het collectieve gedrag van een verzameling van veel interacterende agenten (objecten, onderdelen). Complexe systemen bestaan uit een groot aantal onderdelen, die allemaal op elkaar reageren. Hoewel die onderlinge interacties simpel en voorspelbaar zijn, ontstaat op de schaal van het hele systeem soms ‘nieuw’, niet te voorspellen gedrag. Door invloed van buitenaf kan een complex systeem, soms vrij plotseling, bovendien in heel nieuwe toestanden raken. Complexe systemen zijn overal om ons heen: grote, zoals het klimaat, het internet en de wereldeconomie, en kleinere, zoals lokale vervoersnetwerken en ons eigen lichaam en brein.
Complexiteit heeft ook een plek binnen de nationale wetenschapsagenda. Een voorbeeld hiervan is de vraag: Hoe krijgen we grip op de onvoorspelbaarheid van complexe netwerken en chaotische systemen? Deze vraag is relevant voor de meest uiteenlopende gebieden. Complexe netwerken spelen een rol in onder meer communicatie, informatie, verkeer, transport, financiën, energie, klimaat en onze hersenen. Wiskunde staat centraal in het vinden van antwoorden, maar de vraag heeft vertakkingen naar vele andere (sub)disciplines, zoals bestuurskunde, biologie, chemie, economie, hersenonderzoek, informatica, natuurkunde en planologie.
Een beter begrip van complexiteit kan ons leren signalen van omslagpunten in complexe systemen eerder te herkennen, en onvoorspelbare systemen op slimme manieren toch te beïnvloeden. Het zal ons in staat stellen complexe systemen te ontwerpen met uiterst nuttige toepassingen, zoals slimmere materialen of stabiele stroomnetwerken met duizenden kleine en wisselvallige producenten. Gegeven de complexiteit van dit onderwerp en de verschillende lopende initiatieven op dit gebied, is er een sterkte behoefte om de nationale afstemming op dit multidisciplinaire onderzoeksgebied in Nederland te stimuleren.
© Nationale Onderwijsgids
