De uitgeverij American Chemical Society’s Publication Division (ACS) en de universiteitenvereniging VSNU, hebben een akkoord bereikt om open access publiceren op te nemen als onderdeel van het uitgeverscontract. Vanaf 2017 worden alle nieuwe artikelen die een auteur, verbonden aan een Nederlandse universiteit of deelnemende onderzoeksinstelling, indient, zonder extra kosten voor de auteur open access gepubliceerd. Dat meldt VSNU.
“Het is voor het eerst dat een Amerikaanse uitgeverij overgaat op 100 procent open access met Nederlandse universiteiten”, aldus Gerard Meijer, hoofdonderhandelaar namens de VSNU. “Uitgeverij ACS is zowel kwalitatief als kwantitatief een reus op het gebied van chemie. Op hun beurt zijn Nederlandse universiteiten vooraanstaande spelers in de chemische wetenschappen. Met dit akkoord bestendigen wij en ACS onze relatie door een internationale voortrekkersrol te vervullen op het gebied van duurzaam open access.”
Met dit akkoord geeft ACS invulling aan het verzoek van de Nederlandse universiteiten om samen te werken aan een gezamenlijke transitie naar open access. De 100 procent open access overeenkomst treedt in januari 2017 in werking. Voor heel 2016 blijft de toegang tot alle wetenschappelijke tijdschriften van ACS behouden en reeds aan Nederlandse auteurs toegekende vouchers, die kortingen bieden op open access publiceren in het ACS Author Choice Program, blijven geldig.
De VSNU onderhandelt met de afzonderlijke wetenschappelijke uitgevers over de abonnementsgelden. Dit worden de ‘Big Deal-onderhandelingen’ genoemd. Universiteiten willen de afspraken over de abonnementen alleen verlengen onder de voorwaarde dat uitgevers bereid zijn stappen te zetten om open access dichterbij te brengen. Het afgelopen jaar heeft dat tot verschillende akkoorden geleid met grote en kleinere internationale uitgevers.
Nederland maakt zich gedurende het EU-voorzitterschap sterk voor een Europese aanpak van open wetenschap, waaronder open toegang tot wetenschappelijke publicaties, open access, en optimaal hergebruik van onderzoeksgegevens. Het actieplan Amsterdam Call for Action on Open Science is het belangrijke resultaat van de tweedaagse conferentie ‘Open Science – van visie naar actie’ die in april georganiseerd werd. In het gepresenteerde actieplan staan concrete doelstellingen en actiepunten om open science in Europa sneller dichterbij te brengen.
Open access is niet alleen van belang voor onderzoekers en studenten maar juist ook voor velen buiten de universiteiten die nu geen, of alleen tegen hoge kosten, toegang hebben. Als alle wetenschappelijke publicaties gratis online beschikbaar zijn en onderzoeksdata beter gebruikt worden, kan iedereen daar beter en sneller van profiteren.
© Nationale Onderwijsgids
