De commissie constateert dat de verhouding tussen ongebonden en strategisch onderzoek bij NWO nu 1 op 2 bedraagt. Om tot een evenwichtige balans tussen ongebonden en strategisch onderzoek te komen pleit de commissie voor een verhoging van 500 miljoen euro van het budget voor ongebonden onderzoek. Volgens de commissie is een evenwichtige balans niet te realiseren door simpelweg te schuiven met de bestaande NWO-middelen. Om bij NWO een gelijkwaardige pijler voor ongebonden onderzoek te bereiken is aanvullend structureel budget nodig.

 

Naast de verhouding tussen ongebonden en strategisch onderzoek komen ook andere vraagstukken aan de orde, zoals de rol van NWO-financiering ten opzichte van de basisfinanciering door de universiteiten. In haar rapport formuleert de commissie Weckhuysen een aantal sleutelrollen voor NWO, de universiteiten en de overheid. Volgens de commissie kan NWO haar positie als zelfstandig bestuursorgaan inzetten om in overleg met de wetenschapssector, overheid en maatschappelijke partijen de balans tussen ongebonden en strategisch onderzoek te bewaken. Deze sleutelrol pakt NWO graag op. Dit ligt ook in het verlengde van de transitie die NWO afgelopen jaren doorgevoerd heeft en sluit aan bij de ambitie uit de NWO-strategie om een Nexus-rol te vervullen. Ook het vereenvoudigen van de financieringsvoorwaarden heeft NWO met haar nieuwe strategie in gang gezet, door met name de aanvraagprocedures binnen haar domeinen meer te harmoniseren. 

 

De universiteiten blijven de eerstaangewezen partij in de selectie en begeleiding van wetenschappelijk talent. Dit vereist een integrale visie op talentbeleid en op de verschillende vormen van financiering van onderzoek tijdens de gehele wetenschappelijke loopbaan. NWO onderstreept het belang van zo’n integrale visie, en benadrukt dat deze visie niet alleen op talentbeleid nodig is maar op het gehele personeelsbeleid. Dit sluit ook goed aan bij het integraal plan om de druk op het systeem te verlichten dat NWO samen met de VSNU begin 2020 al bekend maakte. Daarin pleiten de organisaties ook voor verdergaande diversificatie van het loopbaanbeleid en het anders erkennen en waarderen van wetenschappers. Deze visie is des te meer nodig om het zogenoemde ‘projectificering’ tegen te gaan, waardoor veel tijdelijk personeel aan de universiteit van het ene naar het andere kortdurende project moet overspringen. NWO ziet in een rolling grant, als fonds gefinancierd vanuit de eerste geldstroom waarmee de tweede geldstroom minder belast wordt, een goede mogelijkheid om meer rust en continuïteit in het wetenschapssysteem te brengen.