In het streven naar 100 procent open access ging afgelopen jaren veel aandacht uit naar de grote internationale uitgevers die zich met name richten op de technische, natuur- en levenswetenschappen. Vooral in de geestes- en sociale wetenschappen bestaan in Nederland ook nog een groot aantal zelfstandige wetenschappelijke tijdschriften. Voor deze kwalitatief hoogwaardige tijdschriften is het vaak lastig gebleken om de overgang naar open access te maken. Daarvoor biedt Openjournals.nl een oplossing. 

Diamant

De technische infrastructuur van het platform wordt geleverd door het Humanities Cluster van de KNAW en biedt een volledig open source publicatie- en submissiesysteem. Er is gekozen voor een diamanten uitgeefmodel. Dit betekent dat auteurs niet geconfronteerd worden met publicatiekosten. Publicaties op het platform worden duurzaam en transparant gefinancierd door onderzoeksfinanciers en deelnemende academische instellingen. Het platform is geïnspireerd op succesvolle voorbeelden in Denemarken en Finland.

‘Bibliodiversiteit’

NWO-voorzitter Stan Gielen: “Als het ons ernst is met de diversiteit in de wetenschap dan moeten we ook oog hebben voor de ‘bibliodiversiteit’: de noodzakelijke verschillen in publicatieculturen tussen vakgebieden en landen. Met Openjournals voorzien we een belangrijke categorie Nederlandse wetenschappelijke tijdschriften van een duurzame open access toekomst.”

Plan S

Bij de lancering zijn zeven tijdschriften te raadplegen via Openjournals.nl, maar de bedoeling is om in drie jaar uit te groeien naar zeker 40 tijdschriften. Openjournals.nl is mede mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van NWO en is een van de ondersteunende maatregelen die NWO neemt om de invoering van Plan S gemakkelijker te maken voor onderzoekers aan Nederlandse wetenschappelijke instellingen. De nieuwe open access voorwaarden van NWO worden met ingang van 1 januari 2021 stapsgewijs ingevoerd.

Door: Nationale Onderwijsgids