“Leraren hebben weinig tijd voor onderwijsontwikkeling, zeker tijdens de coronatijd,” vertelt Veldkamp. “Toch maakten leraren de laatste jaren escaperooms voor in de klas.” Veldkamp leidt leraren op, en wilde meer over de spontane opkomst van het fenomeen weten. Haar promotieonderzoek over escaperooms rondde zij in april 2022 af.

Educatieve escaperoom 

Leerlingen noemden in haar onderzoek dat ze veel harder moeten nadenken tijdens een escaperoom dan in een normale les – en dat ze die manier van nadenken ook leuk vonden. In een educatieve escaperoom zijn de activiteiten gebaseerd op lesstof. Voor het opfrissen of herhalen van lesstof, of als diagnostische toets, blijkt een educatieve escaperoom heel geschikt. Goed kunnen communiceren en samenwerken blijkt daarbij wel een voorwaarde. Uit het onderzoek van Veldkamp blijkt dat dit geldt voor escaperooms in basisscholen tot en met professionaliseringscursussen voor volwassenen. 

Nieuwe lesstof 

“Het gebruiken van escaperooms in de klas is echter niet per se geschikt voor het leren van nieuwe lesstof. Leerlingen noemen dat ze rust en tijd nodig hebben om goed na te kunnen denken over nieuwe onderwerpen,” zegt Veldkamp. 

Bepaalde context 

Zijn escaperooms geschikt om te oefenen voor een toets? Jazeker, zegt Veldkamp: “In de examens voor bètavakken worden vragen in een bepaalde context aangeboden, bijvoorbeeld een ziekte of milieuprobleem. Die context is betekenisvol voor leerlingen, en doordat je dat in een escaperoom kunt koppelen aan een opdracht, vinden veel docenten daar winst. En dat het natuurlijk leuk en spannend is om de opdrachten samen op te lossen.”

Drie uitdagingen 

Volgens Veldkamp zijn er voor docenten drie uitdagingen voor escaperooms in de klas: als eerste moeten leerlingen de sprong kunnen maken van de klassenomgeving naar de spelomgeving. Ze moeten in het verhaal duiken om de bijbehorende activiteiten te gaan doen. Als tweede moet je zorgen dat leerlingen door het gamedoel alle leerdoelen halen, wat makkelijker gezegd dan gedaan is. Tenslotte moet je de activiteiten uit de escaperoom goed nabespreken. “Leerlingen willen weten wat het antwoord dan wél is, willen weten wat de anderen aan opdrachten hebben gedaan, en zodoende komen er vragen op naar aanleiding van wat ze hebben meegemaakt. Waarschijnlijk zit hier de meeste leerwinst,” aldus de onderzoeker.

Veldkamp denkt niet dat escaperooms een hype zijn. Uit haar onderzoek bleek tot haar verrassing dat escaperooms in de klas ook tijdens corona nog ontwikkeld werden. “Met hybride lessen komt er een verschuiving naar digitale games. Helaas wordt de communicatie, een voorwaarde voor goed samenwerkend leren, er niet beter op in een digitale omgeving, en het tactiele aspect wat leerlingen vaak leuk vinden, mist ook,” concludeert de onderzoeker. “Maar creatieve docenten zullen escaperooms blijven aanpassen aan de omstandigheden. Dat blijkt de kracht van het concept!”

Door: Nationale Onderwijsgids