Niks is erger voor een ouder dan te horen dat je kind gepest wordt. Steeds vaker horen we over een fatale afloop van kinderen die geen andere uitweg meer zien, omdat ze zo erg gepest worden. Vaak begint het pesten op school. Ik hoop heel erg dat mijn kind hier nooit mee te maken krijgt, maar dat heb je niet in eigen hand. Wel voed ik mijn kinderen goed op, zodat ze weten dat pesten niet lief is en dat ze andere kinderen hier erg pijn mee kunnen doen. Als je lief bent tegen anderen, is de ander ook lief tegen jou. Maar zo werkt het in de 'wijde wereld' niet altijd. Mijn taak als adviseur voor scholen houdt ook in dat ik meedenk over de mogelijkheid om pesten tegen te gaan op het schoolplein. Maar hoe doe je dat?
Gezonde school
Samen met andere partijen helpen we om een school gezond te maken. Dat kan met name door middel van beweging, voeding en het creëren van een sociaal klimaat. Zo werkt bijvoorbeeld KiVa met een preventief, schoolbreed programma gericht op het versterken van de sociale veiligheid en het tegengaan van pesten op basisscholen. Zij zetten in op positieve groepsvorming en stimuleren de sociale vaardigheden en de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Ook oud-basketballer Henk Pieterse werd vroeger gepest. Nu doet hij op scholen zijn verhaal over wat er in hem omging en hoe hij een uitweg vond in zijn sport. Hiermee zet hij kinderen op een positieve manier aan het denken. Dit zijn specifieke programma's tegen pesten. Als inrichters van schoolpleinen bedenken wij pleinen die hierop aansluiten en preventief werken tegen pesten.
Gevarieerd aanbod
Bij de inrichting van schoolpleinen proberen we altijd een gevarieerd aanbod aan speelmogelijkheden aan te bieden. Hoe kunnen we de beschikbare ruimte zo optimaal mogelijk benutten met sport, spel, rustplekken en groen. Voor ieder kind wat wils. Het is de kunst om ervoor te zorgen dat kinderen elkaar niet in de weg lopen en iedereen de dingen kan doen die hij/zij leuk vindt om te doen. Als je de kinderen op allerlei vlakken uitdaagt, hebben ze weinig kans tot pesten. Ze worden eerder getriggerd om in de panna te gaan voetballen, te klauteren in de klautersavanne, tegenover elkaar te duikelen op het ronde duikelrek, te rennen op de cintelbaan of zandtaartjes te bakken in de zandbak met buitenkeukentje. Voor iedere leeftijd en iedere doelgroep moeten er voldoende speeluitdagingen terugkomen op het plein.
Te druk
Samen met de directeur en leerkrachten bedenken we een plan hoe dat we de kinderen tijdens de pauzes allemaal bezig kunnen houden. Een open plein zonder te veel obstakels of blinde hoeken is dan erg prettig. Over het hele plein vinden diverse activiteiten plaats, waardoor de kinderen niet op één hoop hoeven te spelen. Dit is de kracht van een sociaal schoolplein, want opeenhopingen veroorzaken juist meer pestgedrag. Het overzicht voor de leraren met pleindienst is ook beter als de kinderen verspreid aan het spelen zijn. Vanaf één (of meerdere) centrale plek(ken) kunnen zij de boel in de gaten houden en ingrijpen waar nodig.
Keuze speeltoestellen
Voor de inrichting met speeltoestellen kiezen we voor toestellen waar meerdere kinderen tegelijkertijd op kunnen spelen. Dit bevordert het samenspel en de sociale interactie. Fantasiespel draagt hier ook erg aan bij, samen doktertje of brandweer spelen op het schoolplein draagt bij aan de sociaal emotionele ontwikkeling. Een schommel vind ik dan persoonlijk weer minder interessant, omdat er slechts twee kinderen tegelijkertijd op kunnen en het veel plek in beslag neemt om veilig te kunnen schommelen. Liever plaats ik hiervoor in de plaats een combinatietoestel met diverse speelmogelijkheden waarop tien kinderen tegelijkertijd kunnen spelen. Helemaal fantastisch is een deel van het schoolplein inrichten met Parkour/freerunning. Hier kan een hele klas tegelijkertijd op spelen, iedereen op zijn eigen niveau en ieder kan zijn eigen route door het parcours heen bepalen. De gymles kan buiten gegeven worden en kinderen kunnen zelf in de pauzes en na schooltijd hun vaardigheden op de toestellen verbeteren. Een zeer veelzijdige oplossing. Wat wil je nog meer?!
Marieke van Schendel is sinds 2011 inspirator en adviseur voor scholen bij Yalp. Door het bewust inrichten van schoolpleinen wil zij de visie van de school buiten op het plein tot uiting laten komen en kinderen uitdagen tot bewegen en plezier maken. Voorheen deed Marieke sociaal-maatschappelijk sportonderzoek en organiseerde zij congressen, cursussen en studiedagen voor mensen die werkzaam zijn in de sportwereld. Interesse in meer informatie over Yalp? Meld je aan voor de nieuwsbrief www.yalp.nl/nieuwsbrief of kijk op de website www.yalp.nl/inrichting-schoolplein.
© Nationale Onderwijsgids / Yalp
