De Europese Unie is voor wetenschappers in Nederland een belangrijke financieringsbron. Maar Europa is de afgelopen jaren ook belangrijker geworden bij de agendering, organisatie, uitvoering en valorisatie van wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappers in Nederland richten zich met hun onderzoek bijvoorbeeld op maatschappelijke uitdagingen die prioriteit hebben bij de Europese Unie. En Europese principes voor maatschappelijk verantwoord onderzoek, gendergelijkheid en open access beïnvloeden de normen voor onderzoek aan Nederlandse kennisinstellingen.

 

De EU werkt momenteel aan een herziening van haar beleid voor wetenschap en innovatie. In nieuw onderzoek merkt het Rathenau Instituut op dat ontwikkelingen in technologie, internationale verhoudingen en het klimaatdossier invloed hebben op het nieuwe EU-beleid. De snelle ontwikkeling van digitale technologie, geopolitieke onzekerheid, de Brexit en de klimaatcrisis leiden tot groeiende ambities bij de Europese Commissie om Europese wetenschap en innovatie in te zetten voor strategische doelen. Denk aan het versterken van de concurrentiepositie van de EU ten opzichte van de VS en China, het ontwikkelen van technologische autonomie en het tegengaan van klimaatverandering. De EU zal met haar nieuwe beleid nog meer dan nu het geval is richting geven aan wetenschap en innovatie. De EU zal met haar nieuwe beleid nog meer dan nu het geval is richting geven aan wetenschap en innovatie.

 

In Europese wetenschap en innovatie in een nieuw geopolitiek speelveld heeft het Rathenau Instituut de actuele veranderingen in het EU-beleid voor wetenschap, technologie en innovatie geanalyseerd. Dat hebben we gedaan op basis van deskresearch en gesprekken met experts. De komende tijd blijft het Rathenau Instituut de veranderingen in het Europees beleid voor wetenschap en innovatie volgen, met speciale aandacht voor de betekenis van die veranderingen voor de Nederlandse wetenschap en de mogelijke gevolgen van de Covid-19 crisis op het nieuwe beleid.

 

Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma’s op het gebied van wetenschap en technologie. Het instituut is beheersmatig ondergebracht bij de KNAW.