ZonMw stimuleert Open Science en stelt eisen aan de kwaliteit en relevantie van het onderzoek dat zij financiert. De eisen voor FAIR data en datamanagement moeten ervoor zorgen dat onderzoeksdata beter (her)bruikbaar worden. Om kennis vrij toegankelijk te maken en de impact ervan te vergroten, verplicht ZonMw onderzoekers ook wetenschappelijke publicaties Open Access te publiceren. Nieuw is dat ZonMw bij wijze van proef twee extra voorwaarden voor proefdieronderzoek opneemt in een aantal subsidieprogramma’s. Deze voorwaarden zijn preregistratie van het onderzoeksprotocol vooraf en publicatierichtlijnen voor de verslaglegging van de uitvoering achteraf. Meer transparantie kan voorkomen dat onnodig dubbel onderzoek met proefdieren (vermindering) gedaan wordt en dat de kwaliteit ervan (verfijning) verbeterd kan worden. Met een pilot gaat ZonMw tegelijkertijd de effecten ervan evalueren.

 

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap financiert deze pilot om onnodige duplicatie van proefdieronderzoek te voorkomen en meer en beter (her)gebruik van de data ervan te vergroten. Transparantie van proefdieronderzoek draagt bij aan de Vermindering, Verfijning en Vervanging (3V’s) van onderzoek met proefdieren.

 

Met de pilot die bestaat uit interviews en enquêtes met de betrokken onderzoekers, evalueert ZonMw zowel de uitvoering als de effecten van de nieuwe voorwaarden. De nieuwe richtlijnen moeten bijdragen aan de vermindering, verfijning en vervanging van dierproeven, waar ZonMw al 20 jaar aan bijdraagt met het onderzoeksprogramma Meer Kennis met Minder Dieren (MKMD). Ook worden de effectiviteit van de richtlijnen voor FAIR data en Open Access meegenomen in deze pilot. Met de resultaten ervan zal ZonMw haar beleid waar nodig bijstellen en aanscherpen. De inzichten worden ook gedeeld met wetenschappers, onderzoeksfinanciers en kennisinstellingen (nationaal en internationaal) en moeten concrete aanbevelingen opleveren voor deze partijen.