Matilde Galli en Juan Garaycoechea, beiden groepsleider bij het Hubrecht Instituut, ontvangen een Starting Grant van het European Research Council (ERC). Dit type beurs is bedoeld voor onderzoekers die twee tot zeven jaar onderzoekservaring hebben sinds het afronden van hun PhD en wiens wetenschappelijke prestaties veelbelovend zijn. Dit meldt de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Galli en Garaycoechea ontvangen beiden tot 1,5 miljoen euro om hun onderzoek de komende vijf jaar te financieren. De samenvattingen van hun projectvoorstellen zijn hieronder te lezen.
Celdelingen
Hoe timen cellen hun delingen tijdens de ontwikkeling om ervoor te zorgen dat organen de goede architectuur en vorm krijgen? Om te kunnen begrijpen hoe celdelingen gedereguleerd kunnen raken bij ziekte, is het belangrijk eerst te begrijpen hoe cellen hun delingspatronen bepalen. Meer kennis hierover zal ook de weg vrijmaken voor weefselonderzoek dat gericht is op het nabootsen van specifieke celdelingspatronen voor weefsel- en orgaanvervanging.
Onveranderbare celdelingspatronen
Het project zal de mechanismen waarmee cellen hun delingspatronen veranderen tijdens de ontwikkeling onderzoeken in twee soorten rondwormen, ook wel nematoden genoemd. Deze nematoden zijn belangrijke modelorganismen voor onderzoek naar celdeling door hun onveranderbare celdelingspatronen. Het onderzoeksteam zal in kaart brengen hoe de activiteit van genen verandert wanneer darmcellen verschillende soorten celdelingen doormaken. Ook zullen ze de moleculen identificeren die ervoor zorgen dat cellen hun celdelingsprogramma’s veranderen. Tot slot wordt er een nieuw beeldvormingsplatform geïmplementeerd waarmee celdelingen in de darmen van zich ontwikkelende nematoden kunnen worden gevisualiseerd en gemanipuleerd.
DNA
Kanker wordt veroorzaakt door de opeenstapeling van genetische veranderingen. Deze veranderingen, ook wel mutaties genoemd, zijn het gevolg van foutief gerepareerde DNA-schade of nucleotiden (i.e. de bouwstenen van DNA) die verkeerd worden ingebouwd tijdens de celdeling. Het gebruikelijke idee is dat celdeling een vereiste is voor de introductie van mutaties in het DNA. Verrassend genoeg laten nieuwe studies echter zien dat niet-delende cellen zoals neuronen ook mutaties ontwikkelen over tijd. Dit wijst erop dat mutaties kunnen ontstaan zonder verdubbeling van het genoom. Van alle soorten mutaties komt dit type zelfs het meest voor in menselijke weefsels. Hun mechanisme is echter volledig onbekend.
Mutaties
Dit ERC-project zal gebruik maken van een nieuwe DNA single-cell sequencing strategie om mutaties in enkele cellen en muizen te onderzoeken en deze combineren met genetische inactivatie van de potentiële mutatiemechanismen. Zo hoopt het team te leren begrijpen hoe deze mutaties ontstaan. De onderzoekers willen twee vragen beantwoorden: hoe kunnen cellen muteren zonder celdeling (1) en wat drijft deze mutaties in weefsels (2)? Zo hopen ze licht te schijnen op een van de meest voorkomende mutationele processen in menselijk weefsel.
Door: Nationale Onderwijsgids
