Er zijn al jaren hoge verwachtingen rondom de potentie van vormen van open online onderwijs (OOO), bijvoorbeeld van Massive Open Online Courses (MOOC’s). Onderzoek naar de effecten van OOO biedt echter nog te weinig inzichten met betrekking tot het verhogen van de kwaliteit en toegankelijkheid van het hoger onderwijs en de interne organisatie van onderwijsinstellingen om dit mogelijk te maken. Martine Schophuizen onderzocht daarom de organisatorische uitdagingen en kansen van OOO-onderwijsinnovaties om zo meer inzicht te krijgen in het adopteren, implementeren en op lange termijn kunnen inbedden van dit soort vernieuwende vormen van onderwijs.

OOO

De resultaten van het onderzoek wijzen onder andere op een skills-gap bij docenten met betrekking tot ontwerpen en doceren in OOO-vormen. Er blijkt tevens een gebrek te zijn aan centrale ondersteuning voor de ontwikkeling van OOO. Meer begeleiding en ondersteuning zijn nodig om kwalitatief goed OOO te kunnen leveren. De succesvolle implementatie van OOO vereist aanpassingen in de interne organisatie, initiatieven om bewustwording te creëren, het op de juiste manier inrichten van (informele en formele) ondersteuningssystemen aangevuld met nieuwe vormen van leiderschap. Dit kan worden bereikt door het ontwikkelen van een duidelijke visie op leren in de toekomst, de plaats die OOO daarin heeft, en een structurele afstemming en implementatie van deze visie op institutionele strategie, beleid en praktijk.

Zorvuldige en passende aandacht 

Het besturen van hoger onderwijsinstellingen op het gebied van onderwijsinnovatie is dus een complexe uitdaging, waarbij veel actoren betrokken zijn. Het brengt een grote behoefte aan middelen met zich mee, diverse regels en vereisten, verschillende organisatiestructuren, organisatieculturen en manieren van werken. De studies in het proefschrift van Martine Schophuizen tonen aan dat het besturen van onderwijsinnovatie daarom zorgvuldige en passende aandacht vereist op alle niveaus van het hoger onderwijssysteem.

Martine Schophuizen (1986, Eindhoven) is onderwijskundig onderzoeker bij TNO en promoveert aan de faculteit Managementwetenschappen van de Open Universiteit. Zij verdedigt op vrijdag 18 februari 2022 om 16.00 uur haar proefschrift 'Educational innovation towards organizational development: the art of governing open and online education in dutch higher education institutions' aan de Open Universiteit in Heerlen. De promotie is onderdeel van het SOONER-project. Dit project heeft als doel een wetenschappelijke bijdrage te leveren door te komen tot empirisch bewijs over de voorwaarden voor en effecten van online open onderwijs. De promotor van Martine Schophuizen is prof. dr. Marco Kalz, Open Universiteit en Heidelberg University of Education. Copromotor is prof. dr. Marcus Specht, TU Delft. De promotie is live te volgen.

Door: Nationale Onderwijsgids
Beeld: Open Universiteit