De kans dat een man een cum laude promotie krijgt is bijna twee zo groot als voor een vrouw. Als de promotiecommissie uit meer mannen bestaat, dan neemt de ongelijkheid alleen maar toe. UvA-onderzoeker Thijs Bol pleit er dan ook voor om de cum laude promotie helemaal af te schaffen. Dat meldt ScienceGuide.
Bol baseert zich op gegevens van meer dan 5.000 promovendi aan een grote Nederlandse universiteit tussen 2011 en 2021. De ongelijkheid is het meest zichtbaar als de proefschriften door volledig mannelijke commissies worden beoordeeld. De kloof neemt echter af als er meer vrouwelijke leden in de beoordelingscommissies zitten.
Mannen worden als toppresteerders gezien
Maar, waarom ontvangen vrouwelijke wetenschappers lagere beoordelingen dan hun mannelijke collega’s? Volgens Bol zijn beoordelingen nooit objectief en kunnen ze ook niet worden losgekoppeld van de beoordelaars zelf. De opvatting van die beoordelaars is gevoelig voor geslacht. Daardoor zijn zij eerder geneigd om mannen als toppresteerders te zien. Recent onderzoek laat ook het bewijs zien voor geslachtsbias in groepswerk. Vrouwen krijgen dan veel minder erkenning voor hun bijdragen.
Van alle mannelijke promovendi heeft 6,57 procent een cum laude onderscheiding ontvangen, terwijl dit percentage bij vrouwelijke promovendi op 3,68 procent ligt. In vergelijking met vrouwelijke promovendi hebben de mannen 1,8 keer meer kans om met hun proefschrift tot de top 5 procent te behoren.
Simpsonparadox
Vrouwelijke wetenschappers hebben een grotere kans om hun doctoraat te behalen in academische vakgebieden waar cum laude onderscheidingen zelden worden uitgereikt. Dat heet de Simpsonparadox. In de geneeskunde bijvoorbeeld is het halen van een cum laude-onderscheiding relatief het laagst, namelijk 3,6 procent, terwijl deze kans het hoogst is in de sociale wetenschappen met 9,2 procent. In beide vakgebieden zijn de meeste promovendi vrouwelijk.
Commissies
De geslachtskloof is het grootst wanneer het proefschrift wordt beoordeeld door een volledig mannelijke commissie. 9,1 procent van de mannelijke promovendi behaalt in dit scenario een cum laude-onderscheiding, tegenover 3,3 procent van de vrouwelijke promovendi met dezelfde begeleiders. Proefschriften die beoordeeld worden door een commissie waarvan een kwart vrouwelijk is, laten geen geslachtskloof zien in het toekennen van cum laude-onderscheidingen.
Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
