Wat gebeurde er op de universiteit in 2024?

Dit jaar stond bij de universiteiten de samenwerkingen met Israël en de daaropvolgende protesten centraal. Studenten en medewerkers kwamen massaal in opstand. Later dit jaar gingen ze weer de straat op. Dit keer om te protesteren tegen de aankomende bezuinigingen.

Januari

Begin januari ging de rente van de studieleningen omhoog. Dit jaar was het rentepercentage 2,56 procent. Dat was ruim vijf keer hoger dan in 2024, toen de rente nog 0,46 procent was.

Universiteiten in Nederland maakten in januari alle werkzaamheden bekend van hoogleraren. Dus al het werk dat ze naast hun werk aan de universiteit deden. De landelijke universiteitsvereniging UNL had op de website verschillende links naar registers staan. Daarin stonden alle hoogleraren en hun bijbanen van 14 academische instellingen. Daarmee waren voor het eerst alle hoogleraren met hun bijbaan overzichtelijk en centraal te vinden op een website.

Februari

Universiteiten en hogescholen bleven gebruikmaken van tentamensoftware Proctorio. RTL Nieuws ging langs bij verschillende onderwijsinstellingen die gebruikmaakten van het programma. Acht van de twaalf instellingen namen geen afscheid van de software. De software zou discrimineren. Donkere gezichten werden namelijk niet goed herkend. Studenten met een donkere huidskleur liepen daarom sneller het risico om als fraudeur aangewezen te worden.

De Rijksuniversiteit Groningen stopt in 2025 met de bachelor ‘Minorities & Multilingualism’ (minderheden en meertaligheid). De Friese taal maakte ook onderdeel uit van deze studie. Het was de bedoeling dat de studie Fries van Groningen naar Leeuwarden gaat.

Flink meer mensen hadden in 2023 hun studieschuld afgelost. Zo’n 229.000 (oud-)studenten losten volgens uitvoeringsorganisatie DUO een bedrag af, bovenop het bedrag dat ze normaal gesproken terug moesten betalen.

Maart

In Utrecht ging er een lijst rond onder studenten met foto’s en persoonlijke informatie van vrouwen. De jonge vrouwelijke studenten werden op hun uiterlijk beoordeeld. Geen enkele vrouw ontkwam aan het commentaar van de opstellers van de lijst. In de studentenwereld heeft zo’n lijst een ‘bangalijst’.

Leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC) werden per direct voor onbepaalde tijd geschorst. De studentenvereniging vond het een walgelijke actie.

April

De Utrechtse studenten, waarvan de namen op een bangalijst stonden, hadden dagelijks last van de gevolgen. Volgens de ouders kregen hun dochters gillende mensen aan de telefoon en ontvingen ze vieze berichten van wildvreemde mannen.

Een student ging met twee andere medestudenten wandelen in het berggebied Aselidalen bij Bodø, in Noorwegen. Op woensdagmiddag 10 april raakte hij vermist tijdens de wandeling. De Noorse politie vond uiteindelijk het lichaam van de student.

Er waren verschillende bangalijsten te vinden op de app Telegram. Het Openbaar Ministerie moest deze dienst dan ook dwingen om de lijsten te verwijderen.

Mei

De eerste Pro-Palestijnse demonstraties begonnen op het terrein van de Universiteit van Amsterdam. De demonstranten hadden op een maandag tenten op het Roeterseiland neergezet. Hun belangrijkste eis was dat de universiteit alle banden met Israël verbrak.

PersVeilig ontving twintig meldingen van journalisten omdat betogers van de Pro-Palestijnse protesten bij de Universiteit van Amsterdam zich agressief hadden gedragen richting hen.

De Palestijnse asielzoeker die flink huishield op de Universiteit van Amsterdam verzette zich flink tijdens zijn aanhouding. Dat bleek uit de tenlastelegging tegen de verdachte. Een week later moest hij voorkomen.

Juni

Bij de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) had een groep demonstranten de nacht in tentjes doorgebracht. Dit gebeurde bij de locatie aan De Boelelaan. De universiteit liet het tentenkamp één nacht staan.

Het werd spannend aan welke universiteit prinses Alexia ging studeren. De prinses wist dat zelf in juni ook nog steeds niet. Ze had zich voor verschillende studies ingeschreven, waaronder aan de RUG.

Bij 59 wetenschappers en universiteitsmedewerkers waren er tussen november 2022 en december 2023 speciale veiligheidsmaatregelen getroffen. In de Monitor externe intimidatie, haat en bedreiging van wetenschappers stond dat er contactgegevens van websites waren gehaald en dat mensen werden verplaatst voor hun eigen veiligheid.

Op het dak van studentenvereniging Vindicat in Groningen gebeurde er op donderdagochtend 27 juni om 6 uur in de ochtend een naar incident. Een persoon sprong daar van het dak. Later bleek dat de jonge vrouw het ongeval niet had overleefd.

Juli

Werknemers van de Nederlandse universiteiten ontvingen een loonsverhoging van 4,7 procent. Ook kregen de ruim 66.000 werknemers een eenmalige uitkering van 300 euro. Dat stond in een nieuwe cao. Over de werkdruk en de sociale veiligheid waren ook afspraken gemaakt.

Universiteiten in Nederland stonden op scherp na de aankondiging van het nieuwe kabinet om structureel te bezuinigen op het hoger onderwijs en wetenschap. De geplande bezuinigingen van in totaal 215 miljoen euro op het onderwijs en de jaarlijkse korting van 150 miljoen euro op het onderzoeksfonds hadden flink wat onrust veroorzaakt.

Augustus

De introductieweken voor nieuwe studenten begonnen in augustus in Utrecht, Leiden en Groningen. Het studentenleven ontdekken stond daarbij centraal. Studentenverenigingen probeerden zich van hun beste kant te laten zien.

Studentenvakbond LSVb, FNV Young en United en jongerenplatform De Marker gingen samen de strijd aan tegen de langstudeerboete. Studenten moesten deze boete van 3000 euro per jaar betalen als zij langer dan een jaar studievertraging opliepen.

September

De helft van de universiteiten in Nederland had aan de start van het academische jaar een vrouwelijke rector magnificus. Dat er net zoveel mannen als vrouwen de functie van hoogste bestuurder op een universiteit bekleden was nog nooit voorgekomen.

Ongeveer 1200 wetenschappers die hun werk aan een universiteit dreigden te verliezen vanwege bezuinigingen mochten toch blijven. Het plan van het kabinet was om 215 miljoen euro te gaan bezuinigen. Dat geld was voor de universiteiten beschikbaar om de werkdruk te verminderen.

Oktober

Gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum vonden dat Erasmusschutter Fouad L. verminderd toerekeningsvatbaar werd verklaard. Dat zeiden deskundigen in de rechtbank. Een autistische stoornis zou er bij L. voor gezorgd hebben dat hij op 28 september 2023 zwaar door het lint ging.

Studenten met een beperking maakten steeds vaker gebruik van de extra toeslag waar ze recht op hadden. In een jaar tijd was het aantal studenten verdubbeld.

Op de Universiteit Maastricht was er een meditatieruimte waarin je alles mocht doen waar je je prettig bij voelt, behalve seksen. Universiteitskrant Observant kreeg te horen dat er in het ‘mindfulnest’ toch de liefde werd bedreven. De ruimte is nu toch maar weggehaald.

Het kabinet ging onderzoeken of Samidoun-spreker Mohammed Khatib wel in Nederland mocht spreken. Medewerkers van de Radboud Universiteit hadden Khatib uitgenodigd om te spreken.

November

De examencommissie van de Erasmus School of Law ging een onderzoek doen naar de masterscriptie van Vicky Maeijer. Een groot gedeelte van de scriptie van de PVV-staatssecretaris bestond uit overschreven onderdelen. Dit kwam naar voren uit een onderzoek naar de scriptie door BNR. Deskundigen gaven aan dat Maeijer zich schuldig had gemaakt aan plagiaat.

December

Erasmusschutter Fouad L. was maandag 2 december voor het eerst in de rechtbank van Rotterdam verschenen. L. zei daar dat hij de moorden helemaal niet had willen plegen, maar dat hij luisterde naar de computer in zijn hoofd die hem deze opdracht gaf.

Een groot gedeelte van de mbo- en hbo-studenten ontving een stagevergoeding. Deze stagevergoedingen waren gestegen. Het slechte nieuws is dat ook de prijzen gestegen zijn. Dat bleek uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) naar stagevergoedingen binnen het mbo, hbo en universitair onderwijs.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk