De kwaliteit moet omhoog door een duidelijker profilering van universiteiten en hogescholen. Dat is de belangrijkste aanbeveling van de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs Stelsel.

De voorzitter van de commissie, professor Cees Veerman, heeft het rapport op dinsdag 13 april aangeboden aan staatssecretaris Van Bijsterveldt.

Hoger onderwijs en onderzoek zijn de pijlers onder onze kenniseconomie. Als Nederland tot de top 5 van de meest concurrerende economieën in de wereld wil behoren dan moet het hoger onderwijs veel beter: de studie-uitval is te hoog, talent wordt te weinig uitgedaagd en er is te weinig flexibiliteit om de gevarieerde vraag van studenten en de arbeidsmarkt goed te bedienen. De kwaliteit en diversiteit moeten over de volle breedte van het hoger onderwijs omhoog.

Door het kiezen van een scherper profiel en het belonen van prestaties gerelateerd aan dat profiel ontstaat meer diversiteit en reliëf in het bestel. De keuzemogelijkheden voor studenten worden daarmee vergroot.  Dat is wat studenten en arbeidsmarkt vragen. Profilering kan gestimuleerd worden met missiegebonden financiering.

De commissie wil de juiste student op de juiste plaats. Selectie helpt daarbij. Daarom stelt de commissie voor dat de overheid het mogelijk maakt dat elke instelling het recht krijgt om te selecteren.

Het wederzijdse commitment tussen student en opleiding moet beter. Gemotiveerde studenten halen meer uit zichzelf en vallen minder snel uit.

De commissie stelt ook voor de Associate degree definitief in te voeren en om het aanbod van bekostigde professionele masteropleidingen – vooral bij de hogescholen – te verruimen. Tevens moet de titulatuur tussen universiteiten gelijk worden getrokken om Nederlandse studenten en afgestudeerden beter op de internationale arbeidsmarkt te positioneren. De commissie vraagt meer aandacht voor de professionele kwalificaties van docenten: ‘kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van de docent’.

Investeren is bittere noodzaak
Kennis is de cruciale drager van onze economie, zeker in de toekomst. Daarop inleveren is kortzichtig en onverstandig. Door jarenlange onderinvesteringen is Nederland steeds verder achterop geraakt bij de koplopers. Juist in deze tijd van crisis moet Nederland investeren in kwalitatief goed hoger onderwijs.

Het advies van de commissie is agenderend en vormt een belangrijke bouwsteen voor de verdere planvorming voor de toekomst van het Nederlandse stelsel van hoger onderwijs.