Geschiedenisboeken die op Nederlandse scholen worden gebruikt bevatten veel onzorgvuldigheden. Marc van Berkel, docent aan de Lerarenopleiding Geschiedenis bij de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), deed hierover een promotie-onderzoek. Hij zegt zich zorgen te maken over de manier waarop een aantal gevoelige thema’s aan bod komt. Volgens zijn onderzoek weten docenten in het vo en mbo niet altijd hoe ze in de klas met die thema’s moeten omgaan. Dat meldt HAN.
Van Berkel onderzocht in zijn proefschrift Plotlines of Victimhood. The Holocaust in German and Dutch History Textbooks 1960-2010 Nederlandse en Duitse lesboeken geschiedenis. Daarin keek hij naar de gelijkenissen en verschillen wat betreft onderwerpen als Nazisme en de Holocaust. Van Berkel promoveert in september met zijn onderzoek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
In Nederland krijgen docenten binnen het vak geschiedenis niet genoeg aandacht om aanvullende (zelf)studie te doen, omdat er te veel onderwerpen zijn die behandeld moeten worden. Volgens Van Berkel komt dit de historische context vaak niet ten goede en worden mythes over gevoelige kwesties in stand gehouden. Volgens hem is het juist van belang dat leerlingen leren kritisch te denken.
In zijn vergelijking tussen Nederlandse en Duitse schoolboeken uit de periode 1960-2010 keek Van Berkel vooral naar de hoeveelheid tekst en plaatjes, wat er wordt geschreven en wat niet, hoe en met welke begrippen en woorden iets vermeld wordt, welke academische discussies er aan bod komen en welke bronnen er zijn gebruikt. Het grote verschil tussen de twee landen zit hem met name in de vrije boekenmarkt die in Nederland geldt versus de instemming van deelstaatregeringen en vakbonden voor het gebruik van een boek in Duitsland. Volgens Van Berkel zijn de Duitse boeken bovendien zorgvuldiger opgesteld dan de Nederlandse. Zo worden gevoelige thema’s in Duitse schoolboeken vanuit meerdere perspectieven belicht.
Volgens Aly Smelt-Medendorp, directeur van het Instituut Leraar en School, zorgt het onderzoek van Van Berkel er onder andere voor dat studenten aan de lerarenopleiding zich meer bewust worden van de veranderlijke waarheid van geschiedenis. Annelies Dickhout, directeur vanKenniscentrum Kwaliteit van Leren, is het daarmee eens en stelt dat Van Berkel een historisch onderwerp en de actualiteit met elkaar verbindt. Binnen de Lerarenopleiding Geschiedenis lijkt het promotie-onderzoek dan ook zeer bruikbaar.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
"....bewust worden van de veranderlijke waarheid van geschiedenis." reactie.: de waarheid van de geschiedenis is niet veranderlijk wel de gezichtshoek en de interpretatie.