Erasmus Universiteit: regionale kansenongelijkheid al zichtbaar op basisschool

Hebben kinderen uit verschillende wijken in Nederland dezelfde kansen om succesvol te zijn in het basis- en middelbaar onderwijs? Wetenschappers van Erasmus Universiteit Rotterdam onderzochten deze vraag en komen tot de conclusie dat onderwijsuitkomsten sterk samenhangen met de wijk waar je als kind opgroeit. Zij brachten de verschillen per wijk letterlijk in kaart op een interactieve KansenKaart. Dit meldt Erasmus Universiteit Rotterdam.

De interactieve website toont per gemeente en per wijk in Nederland de onderwijsuitkomsten van leerlingen, uitgesplitst naar geslacht, migratieachtergrond en het inkomen van ouders. Onderzoeksleider Bastian Ravesteijn: “De nieuwe resultaten laten duidelijk zien dat deze regionale kansenongelijkheid al zichtbaar is de middelbare school en zelfs op de basisschool”.
 

Grote onderwijsverschillen tussen gemeenten

16-jarigen die in Oegstgeest, Bloemendaal, Heemstede, Rozendaal en Laren opgroeien hebben drie keer zoveel kans om havo of vwo te volgen als hun leeftijdsgenoten in Pekela, Urk, Hoogeveen en Stadskanaal. Opvallend is dat deze relatieve verschillen even groot zijn als we kinderen van ouders met een even laag inkomen vergelijken. 16-jarigen uit de noordelijke randstad volgen vaker havo of vwo dan leeftijdsgenoten in het noorden van het land, de kop van Noord-Holland, midden-Gelderland, Twente, de Achterhoek, Rotterdam, het noorden en oosten van Zeeland en de regio ten noorden van Eindhoven. 
 

Eindtoets groep 8

Onderzoeker Bastian Ravesteijn: “Deze verschillen zien we ook als we enkel 16-jarigen met ouders met een even laag inkomen met elkaar vergelijken. Maar wat opvalt: op de eindtoets in groep 8 zien we een heel ander patroon. Op de eindtoets (van Cito en de andere aanbieders) doen die leerlingen in delen van het noorden en het oosten het juist beter dan in de noordelijke randstad. Daarom laten we op de KansenKaart ook zien welk percentage van kinderen een lager schooladvies krijgt dan uit de eindtoets blijkt. Zo’n ‘onderadvies’ komt bijna niet voor in de noordelijke randstad, maar juist wel in dunbevolktere gebieden. Omgekeerd komt het in de Randstad juist vaker voor dat leerlingen in groep 8 een hoger schooladvies krijgen dan uit de eindtoets blijkt”. 22 procent van alle leerlingen in groep 8 krijgt een schooladvies dat tenminste één heel niveau afwijkt van het eindtoetsadvies. 
 

Onderwijsverschillen en het inkomen van ouders

De kans op het volgen van vwo is zeven keer zo groot voor 16-jarigen uit een rijk gezin als voor 16-jarigen uit een relatief arm gezin. Ook voor andere onderwijsniveaus zijn er verschillen tussen kinderen van ouders met hoge en lage inkomens. Zo is de kans op een universitair diploma voor dertigers van ouders met een hoog inkomen vijf keer zo hoog en de kans op een hbo- of universitair diploma drie keer zo hoog. 
 
Door: Nationale Onderwijsgids