Vrede en veiligheid krijg je niet voor niets. Vaak vergt het enige slag of stoot – letterlijk - waarvoor dan militairen worden ingezet. In Nederland noemen we dat een vredesmissie of humanitaire interventie want vechtmissies daar houdt Nederland niet van. In Nederland is een militair liefst een humanitaire soldaat. Christ Klep, Nederlands militair historicus, bekend van tv, spreekt op 5 mei over het beeld van de humanitaire soldaat. Hoe reëel is dit beeld? Moeten we niet gewoon erkennen dat elk groot conflict gevechtssituaties met zich meebrengt, waar militairen worden ingezet, die doen waarvoor ze zijn opgeleid; gewapenderhand veiligheid afdwingen? In gesprek met Christ Klep, tijdens het Bevrijdingsfestival in Zwolle, om 14.50 uur in het Kennistheater van Windesheim.
Elke militaire missie naar het buitenland wordt in Nederland voorafgegaan door een politiek debat. Meestal ook over de mate waarin ‘onze’ mannen en vrouwen mogen meevechten of niet. Nederland houdt niet van vechtende soldaten; wel van humanitaire missies. Nederland wil graag een bijdrage leveren om het conflict op te lossen, om te werken aan vrede en veiligheid, maar bij voorkeur door ‘goed te doen’. Maar wat is ‘goed doen’ door militairen? Kan dat ook het gevecht zijn om veiligheid en stabiliteit te waarborgen? Wat is een humanitaire soldaat?
In de loop van de Koude Oorlog ontstond het idee van de ‘blauwhelm-vredessoldaat’, onder het motto ‘It’s not a soldier’s job, but only a soldier can do it’. Een militair die goed doet en opbouwt. Ook in de jongste tv-spotjes van Defensie wordt die tweeslachtigheid getoond. Een militair in vol ornaat, bewapend, in dreigende situaties, die zorgzaam is. Een schaap met vijf poten. Terwijl 90% van de activiteiten van militairen in bijvoorbeeld Uruzgan bestond uit vechten en 10% uit opbouw. Dat heeft een aantal successen opgeleverd, maar vooral ook veel frustraties. Niet in de laatste plaats bij militairen zelf. Ze worden op pad gestuurd met onmogelijke opdrachten. Maar in hoeverre willen wij accepteren dat vrede en veiligheid soms voorafgegaan wordt door gevechtssituaties?
Christ Klep gaat in op de positie van militairen tijdens missies, op de mogelijkheden en de spagaat van hun missies en hoe reëel het is te denken dat een militair humanitair soldaat is. Christ Klep is Nederlands militair-historicus, is in 2009 gepromoveerd op het proefschrift Somalië, Rwanda, Srebrenica. De nasleep van drie ontspoorde vredesmissies. Een onderzoek hoe drie westerse landen — Canada, België en Nederland - omgingen met hun missies in respectievelijk Somalië, Rwanda en Srebrenica die allen een onfortuinlijk einde kenden. Hij werkt parttime als universitair docent en is freelance publicist en commentator.
