Het hoger onderwijs gaat duizenden banen van docenten en hoogleraren kwijt raken. Dat is het gevolg van de 'langstudeerboete' op de instellingen, die bedoeld is om studenten vlotter hun diploma te doen halen. "Dit is nergens nog vertoond zo'n bezuiniging," fulmineert VSNU-voorman Noorda.
In het VSNU Café gingen de zeeën hoog. Vanuit de universiteiten werden in soms zeer scherpe bewoordingen feiten en cijfers aan de Kamerleden voorgehouden over de effecten van de 370 miljoen korting die HBO en WO boven het hoofd hangt. Wel werd duidelijk dat ook de voorstanders van zo'n korting nu inzien dat deze te ruw en generiek is om het beoogde effect te bereiken. Voor de bèta-student gloort bijvoorbeeld enige hoop, zo liet Anne-Wil Lucas van de VVD merken.
Eerstejaars de klos
Sijbolt Noorda hield een bijna emotioneel betoog over wat hij ziet opdoemen voor het hoger onderwijs. Hij vreest voor het verlies van banen in 2012 voor zo'n 2500 hoogleraren en onderzoekers en 4000 docenten. Want de korting van €3000 per langstudeerder is niet 'weg te halen' bij deze student zelf, maar moet uit het geheel van het budget van de instelling komen. "De eerstejaars student die bij ons binnenkomt die is de klos, niet de student die lang ingeschreven staat en feitelijk weinig onderwijs meer krijgt. Want wij moeten mensen op straat gaan zetten waardoor wij de nieuwe studenten minder docenten, minder begeleiding en minder kwaliteit kunnen bieden. Dit kan toch niet de bedoeling zijn?"
Vanuit de VU werd nog een extra pijnlijk aspect onderstreept. "Als wij bijvoorbeeld van de UM een derdejaarsstudent krijgen die overstapt zijn wij verplicht die in te schrijven. Wij krijgen daar geen bekostiging voor. Maar die student kost ons vanwege vertraging bij zijn overstap vervolgens wel binnen de kortste keren iets van €6000, maar de UM krijgt de financiering voor zijn inschrijving."
De vraag kwam in het VSNU Café debat dan ook op tafel wat nu de werkelijke betekenis is van de 'boete' à €3000 voor de instellingen. Men stelde vast dat de bezuiniging ook dan doorgaat als er geen student meer te lang over haar studie doet. Een grote extra inspanning om het studiesucces binnen de voorzien termijnen een impuls te geven, loont zo voor HBO en WO niet. Bitter zei een VU-bestuurder: "Het komt er op neer dat de laatste langstudeerder ons €370 miljoen kost, want ook als we hen allemaal weten op te vangen en vlot te laten te studeren, gaat deze bezuiniging door."
Bèta's helpen
De aanwezige Kamerleden lieten merken dat deze zaak hen allerminst in de kouwe kleren gaat zitten. De VVD erkende zelfs dat men de langstudeerboete heel wat minder ziet zitten dan het leenstelsel in de masterfase. "Dit levert bovendien veel minder op om te herinvesteren in HO-kwaliteit dan een echt leenstelsel, zoals wij dat wilden," zei Anne-Wil Lucas. Zij wil wat er beschikbaar komt aan middelen via de bezuiniging wel terugploegen naar het HO, met name naar initiatieven als het Sirius-programma.
Ook voor de bèta-studenten blijkt veel begrip en animo om binnen de ingreep een beter maatwerk te bieden. De Kamerleden benadrukten dat het onzinnig zou zijn om eerst via bijvoorbeeld het PBT groot succes te boeken bij de promotie van de bètatechnische studies en dit dan teniet te doen via een dergelijke generieke ingreep.
Bron: Science Guide
