Met je leerlingen op excursie de natuur in? Veel groen op het schoolplein of het speelplaatsje bij de crèche? Dat is natuurlijk leuk en leerzaam voor de kinderen, maar er zitten helaas ook risico's aan want het vergroot de kans op een tekenbeet. Organisaties als het RIVM, de Lymevereniging en Stigas organiseren daarom jaarlijks de Week van de Teek om mensen te wijzen op de risico's van een tekenbeet en hoe ze te voorkomen. Dit jaar is de Week van de Teek van 16 tot en met 22 april en wij leggen je alvast uit wanneer je risico loopt op een beet, hoe je een beet herkent en wat je moet doen als je een tekenbeet hebt.
Ruim 1 miljoen mensen krijgen jaarlijks een tekenbeet. Mensen die voor hun werk veel in het groen zijn, lopen meer risico op tekenbeten. Maar ook kinderen die buitenspelen hebben sneller kans een tekenbeet op te lopen.
Waar bevinden teken zich?
In 2016 werd een derde van de gemelde tekenbeten opgelopen tijdens het wandelen, 20 procent tijdens het tuinieren en 20 procent bij het buitenspelen. Teken komen eigenlijk in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen of struiken. Van daaruit stappen ze over op passerende dieren, maar ook op mensen. Teken vallen niet uit bomen, aldus het RIVM.
Elk jaar worden zo’n 300.000 mensen in stedelijke gebieden gebeten door een teek. Het is aan te raden om in het tekenbeetseizoen (lente en zomer) op tekenbeten te controleren na een bezoek aan het groen, ook binnen het stedelijk gebied. Bijvoorbeeld na een bezoek aan het park, de speeltuin of na een dagje in de tuin. Docenten en pedagogisch medewerkers kunnen ouders melden dat ze met de kinderen buiten zijn geweest zodat zij hun kinderen kunnen controleren op eventuele beten.
Bescherm enkels
Omdat teken vooral in hoog en schaduwrijk gras zitten, is belangrijk om je voeten en enkels goed te beschermen door dichte schoenen en een lange broek te dragen. Wie door het hoge gras loopt, doet er goed aan om ook de broekspijpen in de sokken te stoppen. Door op paden te blijven lopen en zo min mogelijk door gras, bos en begroeiing te lopen, loop je zo min mogelijk risico op een beet. Mocht je nog meer bescherming willen, draag dan ook kleding dat geïmpregneerd is met een insectwerend middel of spuit je kleding in met DEET en doe dat ook met je huid. Desondanks is het altijd aan te raden om te controleren op tekenbeten.
Hoe herken je een tekenbeet?
Het is soms lastig om een tekenbeet te herkennen, vooral omdat de teek zelf erg klein is. Een recente tekenbeet zie je door te letten op een zwart puntje op de huid. N een paar dagen heeft de teek al wat bloed opgezogen en zal het zwarte puntje zijn gegroeid naar de grootte van een erwt. Als je geen rode ring ziet, betekent dat niet dat je niet bent gebeten.Zie je wel een rode ring, ga dan naar de huisarts.
Teken kunnen overal op het lichaam bijten, maar nestelen zich het liefst bij de lies of in knieholtes of bilspleet. Ook heeft de huid waar de randen van het ondergoed zich bevinden de voorkeur en komen teken vaak achter de oren of rond de haargrens in de nek voor.
Wat kun je doen als een teek zich onder de huid heeft genesteld?
Zodra je een teek hebt gevonden, is het zaak om deze zo snel mogelijk te verwijderen. Hoe langer deze namelijk in je huid zit, hoe groter de kans op ziektes. Het RIVM raadt het gebruik van alcohol of jodium af. Gebruik alleen een goede, puntige pincet waarmee de de kop van de teek kunt vastpakken. Trek de teek vervolgens langzaam uit je huid en wees niet bang als een stukje van de kop blijft zitten. Die vorm geen risico meer. Zodra de teek eruit is kun je ontsmettingsmiddelen gebruiken.
Het is van belang om de datum van de tekenbeet op te schrijven, net als de plek van de beet. Is de teek binnen 24 uur weggehaald? Houd dan zelf tot 3 maanden na de tekenbeet de huid rond beet in de gaten en let daarbij vooral op het ontstaan van een rode ring of andere klachten die kunnen duiden op de ziekte van Lyme. Als de teek pas na 24 uur is verwijderd, of er nog steeds zit, maak dan een afspraak met de huisarts om een eventuele behandeling te bespreken.
Teekcontrol: computerspel voor kinderen
Wilt u op school aandacht besteden aan de Week van de Teek? Het RIVM heeft speciaal voor kinderen van 10 tot 12 jaar een computerspel ontwikkeld over tekenbeten. In deze game leren kinderen in een paar leuke tekenfilmpjes hoe en waar de teek kan bijten. Vervolgens racen ze over de kaart door de straten van hun eigen woonwijk, om daar zo snel mogelijk andere kinderen te vertellen dat ze zich moeten laten controleren op teken. Onderweg zien ze foto’s van hun eigen wijk voorbijkomen. Meer informatie op http://teekcontrol.rivm.nl
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
