Kinderen van 0 t/m 6 jaar besteden minder tijd aan digitale media dan vorig jaar (86 minuten tegenover 111 minuten), maar met een gemiddelde van bijna anderhalf uur per dag ligt dit nog steeds boven de door de WHO aanbevolen tijd. Eén op de zes jonge kinderen kijkt dagelijks zelfs meer dan twee uur filmpjes op een mobiel apparaat of televisie. Dit blijkt uit de Iene Miene Media-monitor van Netwerk Mediawijsheid, in het kader van de Media Ukkie Dagen. "Dit is een stap in de goede richting. Het mediagebruik is nog steeds hoog, maar het lijkt erop dat steeds meer ouders bewuster omgaan met schermtijd bij jonge kinderen. Wellicht omdat er in toenemende mate aandacht is voor de risico’s van mediagebruik door kinderen", aldus dr. Peter Nikken, Emeritus Lector Jeugd & Media. Dat meldt Netwerk Mediawijsheid.
Regulering van digitaal mediagebruik speelt een belangrijke rol in veel gezinnen. Meer dan de helft van de ouders bepaalt hoeveel schermtijd hun kind krijgt, en bijna driekwart selecteert media die geschikt zijn voor de leeftijd van het kind. Toch hebben ouders vooral moeite om hun eigen digitale mediagebruik te veranderen, ondanks dat zij een belangrijke voorbeeldrol vervullen. “Ouders worstelen vaak met hun eigen schermgedrag. Ze weten meestal wel wat verstandig is, maar in de hectiek van de dag is het lastig om dat ook echt toe te passen”, aldus dr. Anouk Tuijnman van het Trimbos Instituut.
Veilig en kindvriendelijk
Dr. Nikken voegt hieraan toe: “Ouders doen hun best om schermtijd en mediagebruik in goede banen te leiden, maar afspraken met de kinderen handhaven en zelf ook minder media gebruiken is vaak lastig. Ze willen duidelijke richtlijnen en meer ondersteuning, niet alleen vanuit de overheid, maar ook van techbedrijven die verantwoordelijkheid moeten nemen voor een veilige en kindvriendelijke digitale omgeving. Vooral bij kinderen die als ‘druk’ of ‘grenzen opzoekend’ worden ervaren, merken ouders dat het moeilijk is om afspraken over schermtijd vol te houden."
Digitale media
Het onderzoek toont grote verschillen in het gebruik van digitale media door gezinnen met jonge kinderen. Bijna de helft van de jonge kinderen kijkt geen televisie en een groter deel bekijkt geen filmpjes op smartphones of tablets. Er zijn echter ook nog veel kinderen die meer dan 2 uur per dag bezig zijn met televisie kijken, filmpjes kijken en gamen. De momenten waarop media worden gebruikt, variëren sterk: één op de vijf kinderen kijkt filmpjes tijdens het ontbijt. Ouders die dit toestaan, noemen het vaak een moment van rust, vooral wanneer zij weinig steun van een partner ervaren. Daarentegen staat wel vast dat jonge kinderen nog steeds twee keer zoveel tijd aan offline-activiteiten besteden als aan digitale media.
Toch ervaren veel ouders digitale media als plezierig voor hun kinderen en laten hen media gebruiken ter ontspanning. Twee derde van de ouders kijkt regelmatig samen met hun kind televisie, maar samen gamen of filmpjes kijken op mobiele apparaten komt veel minder vaak voor. In plaats daarvan houden ouders vaker op afstand toezicht op het digitale mediagebruik van hun kinderen.
Educatieve en sociale voordelen
“Dit is een gemiste kans, want samen media gebruiken kan educatieve en sociale voordelen bieden. Ook zien we dat kinderen in de hogere leeftijdsgroep vaker zonder begeleiding kijken, mogelijk omdat ouders denken dat ze dit al heel goed alleen kunnen,” zegt dr. Tuijnman van het Trimbos Instituut. “Maar ook deze leeftijdsgroep heeft nog begeleiding nodig om media goed te begrijpen en er op een gezonde manier mee om te gaan. Samen kijken en praten over wat ze zien, helpt bij hun taalontwikkeling en kritische denkvaardigheden.”
Media Ukkie Dagen 2025
Het verdiepend onderzoek is onderdeel van de Media Ukkie Dagen 2025. Dit jaar staat de campagne van Netwerk Mediawijsheid in het teken van het thema ‘Samen met media’, waarbij ouders en opvoeders worden aangespoord om samen met kinderen de digitale wereld te verkennen. Het gezamenlijk gebruik van digitale media biedt niet alleen meer plezier, maar zorgt er ook voor dat kinderen beter begrijpen wat ze zien en ervaren.
Door: Nationale Onderwijsgids
