Risicovol spelen houdt in dat kinderen spelen met een kans op letsel. Dit type spel combineert plezier en angst en vraagt van kinderen om te gaan met onzekerheid. Volgens Van Rooijen versterkt risicovol spel de eigenwaarde en het zelfvertrouwen van kinderen.

Programma voor risicovol spel

Van Rooijen ontwikkelde een programma om risicovol spel te stimuleren, dat zes weken lang werd getest op zeven locaties voor buitenschoolse opvang. Het programma omvatte het aanbieden van losse materialen, vaak afkomstig van de kringloop, zoals oude autobanden, kratjes, emmers, touw en gereedschap. Deze materialen boden kinderen de mogelijkheid om hun eigen spel te bedenken.

De kinderen die met deze materialen speelden, waren enthousiast over de creatieve en risicovolle mogelijkheden. Ze ervoeren tegelijkertijd angst en plezier en konden zelf beslissingen nemen en hun grenzen verleggen. De kinderen gaven aan dat ze zelf wilden bepalen wanneer ze hulp nodig hadden en dat professionals meer vertrouwen in hen moesten hebben en voldoende afstand moesten bewaren.

Ondersteuning van professionals

Pedagogisch medewerkers voelden zich vrijer om kinderen risicovol te laten spelen wanneer dit was opgenomen in het pedagogisch beleid van hun organisatie. Echter, collega’s konden soms een belemmering vormen. Als professionals onderling niet eens zijn over de grenzen van risico’s, komen ze vaak uit op de minst riskante gemeenschappelijke grens, wat risicovol spelen hindert. Van Rooijen benadrukt dat professionals juist met elkaar in gesprek moeten gaan over deze grenzen.

Van Rooijen pleit ervoor dat kinderopvangorganisaties risicovol spelen pedagogisch onderbouwen in hun beleid. Hierdoor kunnen professionals de boodschap uitdragen dat risico’s essentieel zijn in het spel van kinderen. Het beleid moet professionals de autonomie en vrijheid bieden om snel te beslissen over de risico's die kinderen nemen, wat kan leiden tot een positievere houding tegenover risicovol spel en meer ontspanning in de begeleiding van kinderen.

Belang van loslaten

Marielle Balledux van het Nederlands Jeugdinstituut onderstreept het belang van risicovol spel voor de ontwikkeling van kinderen. ‘Ouders willen dat hun kinderen veilig opgroeien, wat begrijpelijk is, maar ze moeten ook leren hun kind los te laten. Dit geldt ook voor pedagogisch medewerkers. Kinderen hebben ruimte nodig om hun motoriek te ontwikkelen, voldoende te bewegen en om te leren omgaan met andere kinderen zonder inmenging van volwassenen. Vallen en opstaan hoort daarbij,’ zegt Balledux.

Door het integreren van risicovol spel in het pedagogisch beleid en door kinderen de ruimte te geven om risico's te nemen, kunnen kinderopvangorganisaties bijdragen aan de gezonde ontwikkeling van kinderen.