Spreekbeurt: In gesprek over de verschillende regels op de kinderopvang

Voor de nieuwste aflevering van onze podcast Spreekbeurt gingen wij in gesprek met Willeke Klompmaker van Kids First. Kids First is een kinderopvangorganisatie met ongeveer 100 locaties in de drie noordelijke provincies. Vrijdag 26 juli kon je al lezen wie Willeke is. In de podcast gaan we met haar in gesprek over de problemen in de kinderopvangsector. Vanwege het personeelstekort kwamen er de laatste tijd allerlei verontrustende berichten naar buiten. Wij waren benieuwd of dit ook speelt bij Kids First en wat zij daaraan doen.

Er werken ruim 700 pedagogisch medewerkers op de 100 locaties van Kids First. De kinderopvangorganisatie biedt allerlei soorten kinderopvang aan. Denk daarbij aan kinderdagverblijven voor 0- tot 4-jarigen, peuteropvang van 2- tot 4-jarigen en buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 12 jaar. 

Klompmaker is manager kinderopvang voor de provincie Friesland. “Ik mag acht regio’s aansturen. Een regio bestaat uit tien locaties, met zo’n vijftig medewerkers. Deze medewerkers worden aangestuurd door een teammanager en een teamcoördinator. En er is nog een pedagogisch coachbeleidsmedewerker.”

Personeelstekorten 

Er zijn veel dingen gaande binnen de kinderopvangsector, maar volgens Klompmaker zijn ze niet alleen maar negatief. En de personeelstekorten waar de kinderopvangsector mee worstelt zijn overal. Ook bij Kids First herkennen ze de tekorten. “Dat maakt ook dat er veel wisselingen op groepen zijn, want je hebt te maken met een tekort aan aanbod van nieuwe pedagogische medewerkers. Maar we hebben ook te maken met doorstroming, dus medewerkers die iets anders gaan doen.” 

Kids First ziet dat weer als een mogelijkheid om zij-instromers binnen te halen. “We hebben ook te maken met BBL’ers, mensen die werken en leren. Zij kunnen een verkorte opleiding doen, de zogenaamde Kids First Class.” Mensen kunnen doormiddel van een verkort traject opgeleid worden tot kinderopvangmedewerker. “Dan moet je denken aan mensen die vanuit de zorg komen. Maar ook mensen die bij een bank hebben gewerkt. Die moeten dan wel een iets langer traject doorlopen. Maar het leuke hiervan is wel dat mensen hele andere ervaringen meebrengen.”

Veel administratieve taken 

Kinderopvangmedewerkers ervaren een hoge werkdruk, maar dat is volgens Klompmaker vooral wanneer er veel regelzaken bij komen. “Je hebt een heel groot hart voor kinderen, daarom stap je in dit vak. Om kinderen iets mee te willen geven waar ze de rest van hun leven plezier aan hebben. Dat is ook onze missie.” Dat is volgens Klompmaker ook vaak de intrinsieke motivatie om het vak in te gaan. Maar daar komen, dankzij de wet- en regelgeving, veel administratieve taken bij.

Als voorbeeld geeft Klompmaker het maken van een rooster. “Het is niet zomaar een rooster. Je moet erop letten dat een baby niet meer dan twee of drie vaste gezichten ziet.” En dat rooster maken de medewerkers zelf met hun leidinggevende. “Maar de medewerkers hebben daar wel invloed op, want het gaat om werk- en privébalans.”

Ook gaat het om zaken als kind-leidsterratio (BKN). Deze zaken hebben niet indirect met kinderen te maken en vallen ook niet altijd binnen werktijd. Die uren vallen na sluitingstijd. “Maar als je graag met kinderen werkt en dat gewoon het leukste vindt, dan hoort het er wel bij.” 

Kids First Class 

Omdat de kinderopvang streng gecontroleerd wordt door GGD-inspecties levert dat ook druk op. “Want je moet die regels wel goed naleven. Als je het niet goed doet en je wordt gecontroleerd, dan heeft dat consequenties.” De nieuwe medewerkers die aan de Kids First Class meedoen, wordt dat ook wel verteld. Volgens Klompmaker weten ze waar ze aan beginnen en dat geldt ook voor de stagiaires die bij Kids First komen stagelopen. “We zetten ook in op het inwerken van het doen van observaties, het hebben van gesprekken, het goed registreren van je uren en het kennen van de wet- en regelgeving binnen de kinderopvang.”

Klompmaker gelooft niet dat een deel van de stagiaires afhaakt vanwege de vele regeltjes. “Natuurlijk zijn er altijd wel één of twee stagiaires die het leuk vinden om ook de nootdoelen te maken of andere voorbereidende zaken te doen. Maar het gros gaat dit werk doen omdat ze willen werken met kinderen.”

Kids First Academy 

Er moeten, dankzij het vier-ogen-principe, altijd twee mensen op de groep staan. Zorgt dit ook nog voor extra werkdruk? Volgens Klompmaker is dit juist fijn, want daardoor sta je niet alleen op een groep en kan er altijd iemand met je meekijken. Als je nieuw binnenkomt bij Kids First word je altijd ingewerkt op locatie door een buddy. Dat zijn ook medewerkers die een extra training hebben gehad om nieuwe medewerkers in te werken. “We werken met de Kids First Academy, dat is een digitaal format waarin nieuwe medewerkers ook een aantal modules volgen. Daarin maken ze het beleid van Kids First eigen, maar ook de wet- en regelgeving.”

De Kids First Academy is online, maar ook op locatie. Op locatie hebben ze een buddy. De inwerkperiode is zo ingericht, net als met stagiaires, dat er eerst meegekeken wordt. Daarna gaan de nieuwe medewerkers oefenen met toezicht om vervolgens hun eigen weg te gaan. “Dat inwerken is heel belangrijk, want we hebben echt wel gemerkt in de periode van personeelstekorten, dat het heel verleidelijk is om nieuwe mensen meteen in te zetten.”

Die nieuwe medewerkers ervaren dan  een hele hoge werkdruk, omdat je meteen wordt losgelaten. En je hebt wel te maken met een groep van 16 kleine kinderen. “Dan loop je het risico dat mensen binnen hun proefperiode al zeggen dat ze dit werk niet zien zitten. Dus met het onboardingsprogramma proberen we mensen de tijd en de ruimte te geven om te kunnen aarden en te leren wat er van je gevraagd wordt.” 

Voor het programma zijn in totaal twee maanden voor het inwerken van nieuw personeel gereserveerd. Na die twee maanden kunnen de medewerkers alleen op een groep staan. “Het mooie is dat als je ziet dat je iemand intensiever begeleidt, dat er dan ook leervragen naar boven komen die ja makkelijker kan inzetten. De Kids First Academy biedt ook veel digitale trainingen die mensen kunnen volgen.” Als nieuwe medewerkers dus iets meer over een bepaald onderwerp willen weten dan kunnen ze zo’n training volgen.

De Kids First Academy heeft ook een prikbordfunctie. Medewerkers die leuke activiteiten met hun groep doen zetten dat op het prikbord. Ook worden er oproepjes geplaatst. Bijvoorbeeld als iemand iets weet over een bepaald onderwerp, of ze dan kunnen helpen. “En er staan beleidsstukken op en je ziet ook wie er op welke dagen aan het werk is.”

In Groningen heb je veel grote kinderopvanglocaties. “Als je als invalkracht op een locatie werkt, dan leer je mensen redelijk snel kennen. Maar op het platteland hebben we ook hele kleine locaties met maar een groep. Zo’n invalkracht moet van het ene dorp naar het andere dorp moet en steeds weer opnieuw moet beginnen met mensen leren kennen. Dus dan is het wel prettig dat je kan opzoeken wie waar werken.”

Benieuwd naar hoe Kids First omgaat met vaccinatieverplichtingen en wat zij belangrijk vinden voor een goede opvang?  In ons volgende artikel dat morgen verschijnt vertelt Klompmaker daar alles over.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk