De Inspectie van het Onderwijs versterkt de komende jaren haar toezicht in het funderend onderwijs en het mbo. Ze wil hiermee een impuls geven aan de verhoging van het niveau van basisvaardigheden van de Nederlandse leerlingen. Ze zal sneller ingrijpen bij achterblijvende kwaliteit en het toezicht op schoolniveau uitbreiden. Dat meldt de Onderwijsinspectie.
De belangrijkste aanleiding is het zorgelijke gegeven dat de basisvaardigheden in Nederland onder druk staan, zoals de inspectie al een aantal jaar onder de aandacht brengt. Het is voor de Nederlandse leerlingen en studenten belangrijk dat alle betrokken partijen, ook de inspectie, zich inzetten om deze trend snel te keren.
Maatregelen
Deze urgentie spreekt ook uit de brief die de minister voor primair en voortgezet onderwijs in november 2022 aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. De brief geeft politieke invulling aan een aantal maatregelen uit het coalitieakkoord. De inspectie geeft vanuit haar eigen rol nader invulling aan in het programma Versterking Toezicht.
Lerarentekort en gevolgen coronacrisis
De inspectie realiseert zich dat het onderwijs onder druk staat, onder andere door het lerarentekort en de gevolgen van de coronacrisis. De inspectie heeft in haar toezicht begrip voor de lastige situatie waarin scholen zich bevinden. Tegelijkertijd zijn we het aan de leerlingen in Nederland verplicht om goed in beeld te houden of de kwaliteit van het onderwijs in Nederland op orde is. Het is daarbij ook goed om te weten dat de minister in zijn brief heeft aangekondigd de steun aan scholen en schoolbesturen uit te breiden.
Versterken van het scholentoezicht
De inspectie had een aantal veranderingen al in gang gezet, zoals het vormgeven van een betere balans tussen het toezicht op school-, bestuur- en stelselniveau, waarbij de verschillende niveaus elkaar versterken. Een belangrijke stap is daarbij versterken van het scholentoezicht. Zo doet de inspectie vaker onderzoek als ze risico’s waarneemt op een school. Juist in situaties waar we zorgen hebben over het onderwijs aan leerlingen, willen we stevig vinger aan de pols houden.
In lijn met de Kamerbrief blijven de uitgangspunten van het bestuursgerichte toezicht belangrijk bij de versterking van het toezicht. Besturen zijn verantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit van hun scholen en het financieel beheer. De inspectie spreekt besturen aan op hun verantwoordelijkheid voor de onderwijskwaliteit en het financieel beheer. Verder stellen we als inspectie instellingsrapporten sneller vast dan voorheen, zodat er eerder begonnen wordt met eventuele hersteltrajecten.
Basisvaardigheden
Momenteel is de inspectie ook bezig met het ontwikkelen van een standaard Basisvaardigheden in het onderzoekskader. Dit bouwt voort op de extra aandacht die basisvaardigheden hebben gekregen in het toezicht vanaf 1 januari 2022. Over de standaard vindt afstemming met het onderwijsveld en de wetenschap plaats. De bedoeling is dat deze vanaf augustus 2023 in het toezicht gebruikt kan worden. Het belang van de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap komt zo in ons toezicht nog sterker naar voren.
Steekproefonderzoeken
Ook zal de inspectie steekproefonderzoeken uitvoeren om zo een beter zicht te krijgen op relevante ontwikkelingen in het stelsel. Een belangrijke maatregel is verder het aanpassen van de onderwijsresultatenmodellen. Doel is te komen tot evenwichtige modellen met de juiste prikkels voor het bewaken en verder verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs.
Omdat de zorgen over de basisvaardigheden ook het mbo betreffen, past de inspectie ook in deze sector het toezicht aan. Zo komen in alle bestuursgesprekken de basisvaardigheden aan de orde. Ook is voor het onderzoekskader een standaard over basisvaardigheden in voorbereiding.
De versterking van het toezicht zal in een aantal jaar vorm krijgen. De verschillende maatregelen worden stapsgewijs ingevoerd, waarbij de inspectie betrouwbaarheid, voorspelbaarheid en zorgvuldigheid vooropstelt. Hierbij overlegt de inspectie regelmatig met het onderwijsveld, onder andere in het georganiseerde ringen-overleg. Via de website en de nieuwsbrieven houdt de inspectie u op de hoogte.
Door: Nationale Onderwijsgids
