HGW gaat niet om een kloppende boekhouding

Centraal in handelingsgericht werken (HGW) staat dat je cyclisch de ontwikkeling van de leerlingen en de resultaten van je onderwijs in beeld brengt, analyseert wat de onderwijsbehoeften van de groep en van groepjes leerlingen zijn en doelgericht onderzoekt wat dat betekent voor je onderwijs de komende periode. Alle leerkrachten zullen dat als zinvol ervaren. Niettemin zien we dat veel leerkrachten klagen dat de administratieve belasting te groot geworden is en dat dit ten koste gaat van hun lesgevende taken. De vraag is: Hoe kunnen we het goede van HGW behouden en de administratieve werklast verminderen?

Het begint met de vraag: waarom kiezen wij voor HGW?

Op veel scholen is HGW heel instrumenteel ingevoerd. Leerkrachten kregen ‘opdracht’ een format groepsplan in te vullen. Zonder samen stil te staan bij waarom je dat doet en wat het je als leerkracht oplevert. Geen wonder dat op deze scholen het maken van groepsoverzichten en groepsplannen alleen maar als een administratieve verplichting gezien wordt. Een zinloze corveetaak, met een groepsplan dat een betekenisloze papieren tijger is en niet een werkdocument. Keer daarom terug naar de vraag: waarom doen we het en hoe maken we er gebruik van in onze dagelijkse lespraktijk? Anders is ons advies: stop er direct mee!

Het verminderen van de administratieve belasting: tips

Ook als je bewust kiest voor HGW is het belangrijk om met elkaar te onderzoeken hoe je de administratieve werklast in school zo gering mogelijk kunt maken. Pasklare antwoorden zijn er niet, maar hier enkele tips:

• Vermijd dubbele administratie in het leerlingvolgsysteem, leerlingendossiers, groepsoverzichten en groepsplannen. Benut ICT-oplossingen om gegevens uit het LVS, groepsoverzichten en groepsplannen met elkaar uit te wisselen, zodat geen dubbele invoer nodig is.
• Bespreek in het team welke informatie in het groepsoverzicht en groepsplan essentieel is en welke niet. Kort het groepsoverzicht en groepsplan in en maak duidelijke afspraken over wat je wel en niet vastlegt en waar je dat doet.
• Neem niet het reguliere onderwijsaanbod in het groepsplan op, maar beschrijf alleen wat voor deze groep of dit groepje leerlingen extra nodig is om dit onderwijsaanbod passend te maken. Zorg eerst dat op schoolniveau de leerlijnen en het onderwijsaanbod goed uitgewerkt zijn.
• Neem geen ellenlange doelenlijsten in het groepsplan op. Maar focus op wat de komende periode de cruciale leerdoelen zijn en wat de leerlingen in deze groep extra nodig hebben om deze drempels in de leerontwikkeling te nemen.
• Organiseer rondom de cycli HGW werkbijeenkomsten waarin leerkrachten tijd en ruimte krijgen om aan het groepsoverzicht en groepsplan te werken en zij met elkaar leren en uitwisselen.
• Combineer handelingsgericht werken en opbrengstgericht werken. Maak er niet twee aparte administratieve trajecten van.

In het kader van Passend Onderwijs is het goed dat alle partijen in de uitvoeringsketen, schoolbestuur, samenwerkingsverband, schoolleiders en leerkrachten, bij elkaar gaan zitten om concrete afspraken te maken over het verminderen van de administratieve regeldruk. Dat opent mogelijkheden voor leerkrachten om te (her)ontdekken leerkrachten wat de toegevoegde waarde is van HGW.

Ook interessant: quickscan HGW

Veel basisscholen hebben de afgelopen jaren de stap gezet naar handelingsgericht werken. Veel tijd, geld en energie is hierin geïnvesteerd. Renderen uw inspanningen? Bij KPC Groep hebben we een gratis online-quickscan die u helpt om de tussenbalans op te maken. Na het invullen van de quickscan ontvangt u gratis de uitkomsten en een kort advies. Ga hier naar de quickscan HGW.

(Dit is een advertorial)