Professionals in onder meer onderwijs, kinderopvang en (jeugd)gezondheidszorg spelen een belangrijke rol in het signaleren van twee grote maatschappelijke problemen; huiselijk geweld en kindermishandeling én het signaleren van risicojongeren. De Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en de Wet verwijsindex risicojongeren moeten de signalering en aanpak ervan verbeteren. Beide instrumenten worden echter onvoldoende gebruikt door professionals, blijkt uit onderzoek van ZonMw.
Professionals die de instrumenten wel gebruiken, ervaren meerwaarde. De verplichte meldcode biedt hen een concreet stappenplan bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. De verwijsindex wordt in sommige regio’s als een waardevol instrument gezien om tot samenwerking te komen. In de praktijk worden echter een dusdanig aantal knelpunten geconstateerd dat de onderzoekers de minister oproepen om het bestaan van de verwijsindex te heroverwegen.
Herkennen van minder zichtbare signalen blijkt lastig
Het herkennen van signalen en dan met name de minder zichtbare en moeilijker herkenbare signalen blijkt voor professionals lastig. Bijvoorbeeld verwaarlozing is lastig te herkennen. Ook signaleren van andere vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties zoals eergerelateerd geweld, ouderenmishandeling en financiële uitbuiting worden gemist. Dit geldt voor professionals in de zorg en daarbuiten. Bij de verplichte meldcode biedt het stappenplan professionals voldoende handvatten als eenmaal vermoedens bestaan.
Onterecht veel nadruk op melden bij Veilig Thuis
Spreken een betrokkenen en professional met elkaar, dan heeft dat tot doel om met de betrokkenen over de situatie te praten en na te gaan hoe hulp en ondersteuning aan hen kan worden geboden. Wat ZonMw ziet is dat bij professionals verkeerde veronderstellingen bestaan over het gesprek met de betrokkene, waardoor dit gesprek door hen als drempel wordt ervaren om de meldcode te gebruiken. Zo ligt er ten onrechte veel nadruk op het melden bij Veilig Thuis. Professionals denken de meldcode en mogelijke melding al te moeten benoemen in het eerste gesprek met betrokkenen. Meer doelgerichte voorlichting aan professionals en het duurzamer borgen van het gebruik binnen organisaties die werken met de meldcode is nodig.
Door: Nationale Onderwijsgids
