1 op de 10 leerlingen wordt regelmatig gepest. Leerkrachten spelen een sleutelrol in het aanpakken van pesten, maar voelen zich hier vaak onvoldoende toe in staat. ‘Leerkrachten hebben behoefte aan meer handvatten bij het voorkomen en aanpakken van pesten’, concludeert onderzoeker Marloes van Verseveld. Zij onderzocht hoe leerkrachten versterkt kunnen worden door middel van een schoolbreed anti-pestprogramma. Dit meldt de Universiteit van Amsterdam.
Onderzoeker en pedagoog Marloes van Verseveld onderzocht hoe leerkrachten kunnen worden versterkt door middel van een schoolbreed anti-pestprogramma en welke effecten deze programma’s hebben op de competenties van leerkrachten om pesten beter aan te pakken. Ze analyseerde bestaand onderzoek naar antipestprogramma’s, sprak met leerkrachten over hun ervaringen en voerde een experiment uit waarin de evaluatie van het vernieuwde PRIMA-anti-pestprogramma centraal stond.
Studies rapporteren positieve effecten antipestprogramma’s
Uit 13 studies bleek dat antipestprogramma’s effectief kunnen zijn en de competenties van leerkrachten om pestgedrag aan te pakken kunnen versterken. De studies lieten ook zien dat de leerkracht vaak in alle onderdelen van het programma een rol heeft wat het extra belangrijk maakt hen goed te ondersteunen.
Leerkrachten voelen zich onzeker over hun aanpak bij specifieke pestsituaties
Van Verseveld is daarnaast in gesprek gegaan met leerkrachten over waar zij in de praktijk tegenaan lopen en wat ze lastig vinden aan pestsituaties. De leerkrachten gaven aan vooral problemen te ervaren wat betreft:
- Het signaleren van verborgen vormen van pesten, zoals digitaal pesten in whatsapp groepen
- Het inschatten wanneer iets een pestsituatie is, bijvoorbeeld door tegenstrijdige verhalen
- Het aanpakken van hardnekkige gevallen van pesten bij leerlingen met sociaal-emotionele problemen, zowel die pesten als die gepest worden
- Het vinden van oplossingen met ouders van leerlingen die betrokken zijn bij pestsituaties, vooral bij meningsverschillen.
Geen effect op leerkrachten, wel op leerlingen
In een eenjarig experiment onderzocht Van Verseveld ook de effectiviteit van het vernieuwde anti-pestprogramma PRIMA. Ze vond, in tegenstelling tot wat andere studies over antipestprogramma’s concluderen, geen effecten op de leerkrachten. PRIMA had wel een redelijk sterk effect op leerlingen. “We zagen bij scholen die aan de slag waren gegaan met alle onderdelen van PRIMA, inclusief een lessenserie gericht op leerlingen, een daling van 20 procent in het aantal meldingen door klasgenoten over kinderen die gepest zouden worden”, stelt Van Verseveld.
Door: Nationale Onderwijsgids
