Buitenlandse studenten in het hoger onderwijs zijn steeds meer het onderwerp van een politieke en publieke discussie. Onderwijs, politiek en het bedrijfsleven hebben jarenlang studenten uit andere landen gestimuleerd om hier te komen studeren. Nederland kon op deze manier als kennis- en innovatieland nog verder uitbreiden.

Overvolle collegezalen en te weinig studentenkamers 

De collegezalen zitten nu overvol en studenten zijn naarstig op zoek naar studentenkamers, maar de markt is schaars. Een kwart van alle studenten uit het buitenland zitten op een universiteit in Nederland. De instroom van nieuwe bachelorstudenten buiten Nederland is dit jaar voor het eerst licht gedaald. Het hoger onderwijs moet met een nieuwe wet en een pakket aan maatregelen meer grip krijgen op de vermindering van het aantal nieuwe buitenlandse studenten.

Duitsland 

De buitenlandse studenten spreken zich nu zelf uit in een enquête van de Volkskrant. De studenten zijn jong (het grootste deel van hen is 20 jaar) en volgen veelal een universitaire opleiding. De meeste studenten die meededen aan de enquête komen uit Duitsland, maar dat is geen toeval. Duitsland levert de meeste internationale studenten aan Nederland.

Tevreden met hun studie 

De studenten zijn over het algemeen tevreden met hun studie in Nederland. De kwaliteit van het onderwijs was de belangrijkste reden om in Nederland te gaan studeren. Het grote aantal studies dat in het Engels wordt gegeven is ook een doorslaggevende factor.

De studiefinanciering blijkt echter maar een kleine rol te spelen. Studeren in Nederland blijkt wel duur te zijn in vergelijking met andere Europese landen. Buitenlandse studenten hoeven in Scandinavië, Duitsland en Frankrijk bijvoorbeeld geen collegegeld te betalen.

Politieke wind 

De internationale studenten die de vragenlijst invulden merken ook dat het gevoel in Nederland nu anders is. De helft voelt zich hier nog steeds welkom, maar toch zijn ze wel bezorgd over de politieke wind die door Nederland waait. Sommige studenten krijgen van Nederlandse studiegenoten negatieve reacties te verwerken. Een Poolse studente aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) voelt zich als internationale student niet welkom tussen de Nederlanders. Ze is niet de enige, meer internationale studenten voelen zich na de winst van de PPV niet meer prettig in Nederland.

Een Chinese studente aan de UvA vindt het oneerlijk dat alle buitenlandse studenten over een kam worden geschoren. “Sommige Europese studenten komen hier vooral voor de wiet, het plezier en het relaxen en focussen zich te weinig op hun studie.”  Studenten uit derdewereldlanden vinden het juist fantastisch dat ze hier mogen studeren en leren van andere culturen.

International classroom 

De international classroom, waar studenten uit verschillende landen met elkaar samenwerken, is op veel plekken een groot succes. Universiteiten en hogescholen vinden het echter wel noodzakelijk om nu in te grijpen, anders blijven er te weinig Nederlandse studenten over.

Nederlandse taal 

Internationale studenten moeten beginnen met het leren van de Nederlandse taal voordat ze hier gaan studeren. Dat zou hun positie aanzienlijk versterken. Tweederde van de studenten geeft aan zich buitengesloten te voelen omdat ze geen Nederlands spreken. Dat speelt eigenlijk buiten het onderwijs, als ze worden afgewezen tijdens een sollicitatie.

Engelstalige opleidingen worden nu alleen nog in het Nederlands gegeven en elke grote Engelstalige opleiding krijgt ook een Nederlandse variant. Universiteiten kondigden begin februari aan dat er voorlopig geen nieuwe Engelstalige studies meer worden aangeboden. Ondertussen werkt demissionair minister Robbert Dijkgraaf aan een nieuwe wet. Het moet dan mogelijk zijn voor universiteiten en hogescholen om binnen bepaalde opleidingen geen studenten van buiten Europa aan te nemen.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk