De aanmeldingsprocedure verschilt per type speciaal onderwijs. Sinds de invoering van de Wet passend onderwijs hebben scholen echter de plicht om de leerling te helpen bij het vinden van de meest geschikte vorm van onderwijs: dit wordt de zorgplicht genoemd. Dit kan de school doen door extra ondersteuning in het reguliere onderwijs te regelen, door de leerling te verwijzen naar een andere reguliere school in de regio die de extra ondersteuning kan bieden of door de leerling naar een school voor speciaal onderwijs te verwijzen. Wanneer ouders denken dat hun kind naar het speciaal onderwijs moet, dan kunnen zij hun kind ook zelf aanmelden bij een school voor speciaal onderwijs. 

 

 

Wanneer een leerling aangemeld is bij een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs onderzoekt de school voor speciaal onderwijs of de leerling in kwestie aangewezen is op de ondersteuning die de school biedt. De school kan hiervoor informatie vragen over de beperking van de leerling en de benodigde begeleiding. De school vraagt vervolgens een toelaatbaarheidsverklaring aan bij het samenwerkingsverband. In de toelaatbaarheidsverklaring geven onder meer 2 deskundigen hun advies over de vraag of het kind (voortgezet) speciaal onderwijs nodig heeft. Wanneer de deskundigen beoordelen dat de leerling niet aangewezen is op speciaal onderwijs, zoekt de school samen met de ouders een andere (reguliere) school die de juiste begeleiding kan bieden. 

 

 

Wanneer ouders en school het niet eens worden over de toelating of afwijzing van een leerling, kunnen ouders contact opnemen met een onderwijsconsulent. De onderwijsconsulent helpt vervolgens bij het vinden van een geschikte school. Daarnaast kunnen ouders die een geschil hebben met een school in beepaalde situaties de Geschillencommissie Passend Onderwijs (GPO) vragen om een oordeel. 

 

 

 

 

Een school voor vso kan zelf examens afnemen en het diploma voor het voortgezet onderwijs uitreiken. Vso-leerlingen kunnen dan binnen de eigen schoolomgeving, met de eigen docenten, het onderwijs volgen en examen afleggen, maar onder strikte voorwaarden. De school moet de aanwijzing aanvragen en daarbij een keuze maken voor welke schoolsoort(en) zij de aanvraag doet. Om deze aanwijzing te krijgen, moet de vso-school aan alle betreffende wet- en regelgeving van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) voldoen. De leraren moeten over de vo-bevoegdheid beschikken. En de school moet het onderwijsprogramma en de examinering helemaal zelf verzorgen.

 

 

Leerlingen op het vso kunnen ook staatsexamen doen. In dit geval biedt de vso-school een volledig onderwijsprogramma dat gericht is op het behalen van een diploma. Het staatsexamen kent geen schoolexamen. Leerlingen leggen in plaats daarvan een mondeling examen af bij de staatsexamencommissie.

 

 

Leerlingen op het vso kunnen ook als extraneus deelnemen aan het examen op een reguliere vo-school. Zij volgen meestal ook op basis van een symbiose-overeenkomst een deel van het onderwijsprogramma op die school. Voor deze leerlingen geldt het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) van de reguliere school. Zij doen dus wel gewoon schoolexamen.

 

Daarnaast kunnen vso-leerlingen als extraneus examen afleggen bij een instelling voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo). Dat betekent wel dat op basis van een symbiose-overeenkomst een deel van het schoolplan samen met die instelling moet zijn uitgevoerd. Het vavo verzorgt alleen de schoolsoorten vwo, havo en mavo. Deze route staat open voor vso-leerlingen vanaf 16 jaar. Voorwaarde is dat de leerling onafgebroken onderwijs in het vso heeft gevolgd.

 

 

Voor sommige vso-leerlingen die de basisberoepsgerichte leerweg (bbl) in het vmbo volgen, blijkt na 2 jaar onderbouw dat zij toch geen vmbo-diploma kunnen halen, bijvoorbeeld omdat het onderwijs voor hen te theoretisch is. Deze leerlingen kunnen een assistentopleiding volgen. De voorschriften van de assistentopleiding in het vso zijn gelijk aan de voorschriften voor de assistentopleidingen in het vmbo. Het onderwijsprogramma dat de leerling volgt, is het mbo-programma van de assistentopleiding. Hij volgt dit deels op zijn eigen school en voor een deel bij een erkend leerbedrijf. De assistentopleiding in het vso is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van vso-school en mbo-instelling. De leerling blijft ingeschreven bij de vso-school en valt onder de verantwoordelijkheid van die school. De mbo-instelling is verantwoordelijk voor de examinering.

 

© Nationale Onderwijsgids