Om het onderwijs blijvend te laten aansluiten op de onderwijsbehoefte van de 21ste eeuw, is het belangrijk dat leraren zich blijven professionaliseren. De manier waarop dit nu gebeurt, is echter te veel gebaseerd op klassieke inzichten die niet effectief zijn. Prof. dr. Marjan Vermeulen stelt dat leraren niet van, maar met elkaar moeten leren. Vermeulen heeft het bijzonder hoogleraarschap Docentprofessionalisering aan het Welten-instituut van de Open Universiteit aanvaard. Dat meldt de Open Universiteit.
Voor de samenleving van de 21ste eeuw is creatief en innovatief gedrag nodig, en dat kan juist het best worden gestimuleerd in een leeromgeving gericht op gezamenlijk of collectief leren. Dat wil zeggen, in een leeromgeving waarin niet alleen ván, maar vooral mét elkaar wordt geleerd door middel van dialoog. Dit geldt ook voor de professionalisering van leerkrachten. Daarnaast is het van belang om leraren en scholen niet als uitvoerders van ideeën van anderen, maar als ontwikkelaars te benaderen.
“Om dat creatief en innovatief gedrag aan te leren, is het van belang dat we het leren opnieuw gaan organiseren. En dat we leren om dat goed te doen”, aldus Vermeulen. Dit vraagt wel om een cultuuromslag in onderwijsland. “Op dit moment worden scholen nog te veel in de positie van aanpassen en uitvoeren geplaatst, op basis van versimpelde informatie uit de wetenschap. Doordat scholen geen volledig inzicht hebben in onderzoeksresultaten worden zij 'dom' en afhankelijk gehouden en ontstaat het gevaar van verkeerde implementatie van concepten.”
Om dit te veranderen is het volgens Vermeulen hoog tijd dat onderwijsinstellingen, wetenschap en onderwijsondersteunende organisaties op een gelijkwaardig niveau met elkaar gaan samenwerken aan de ontwikkeling van nieuwe praktijken. Die moeten niet op voorhand zijn dichtgetimmerd, maar gaandeweg gezamenlijk verder worden ingevuld. Wetenschappers zullen daarvoor andere instrumenten moeten ontwikkelen die bijdragen aan wetenschappelijke kennisontwikkeling, maar net zo goed praktisch relevant zijn in hun toepassing. De praktijk, met de lokale kennis en de inzichten in de alledaagse processen en knelpunten, is (pro)actief in de innovatieprocessen. Door de expertise van alle partners op basis van gelijkwaardigheid te benutten ontstaan professionele leergemeenschappen waarin wordt samengewerkt aan een rijke collectieve leeromgeving voor leerlingen, leraren en scholen.
De bijzondere leerstoel is ingesteld door onderwijsadviesbureau KPC Groep. Vermeulen spreekt haar inaugurele rede uit op 20 mei 2016 en heeft als titel: Leren organiseren; een rijke leeromgeving voor leraren en scholen.
© Nationale Onderwijsgids
